spot_imgspot_imgspot_img
29 Mart, Cuma - 2024

Gösterilecek bir içerik yok

Cayêko qedîmî ra merdimêko qedîm

Bajaro qedîm merdimanê qadîman ano dinya. Qederê cayan qederê merdimî dîyar keno. Tahîr Elçî zî şaristanêk kan û qedîm yê Mezopotamya de ame dinya. Ziwanê ci zî ziwanêk tewr kehen bî. Kal û pîrê welatê ci raştê çend qirkerdişan ameyî û înan ser de koçkerdiş ame ferzkerdene. Kam se vano wa vajo welat zehf şîrîn o. Ne qirkerdiş û ne zî ters eşkenê merdiman welatê xo ra dûrî bikerê.

Kek Tahîr zî welatê xo de merdimêk welatparêz bî. Ziwanê dayika xo ra zehf heskerdêne. Hertim zimanê xo qalî kerdêne û qalîkerdişê ziwanê xo ra zehf heskerdêne. Labelê çi heyfo ke ziwanê ci qedexe bî. Bindestîya zimanê xo qet qebul nêkerdêne. Coka ra sey kal û pîranê xo serewedartox bî. Serewedartoxî timî kewto para kurdan.  Serewedartoxîya ci o kerd raywanê rayîrê heqîqetî. No raywan timî heqîqatî gêra. Hewnanê xo de daxî bi ziwanê xo qisey kerdêne la wexto ke şîyêne mekteb nêeşkayêne ziwanê xo qalî bikero. Coka ra nêwaştêne ke şêro mekteb û bêzerrî mektebê xo qedêna. Dima ra zî dest bi gure kerd.

Tahîr Elçî meslekê xo nêweçîna. Gure zî ge-ge beno qederê merdiman. Tahîr Elçî mecburî bî avûkat. Heta peynîya emrê xo hetê heqê merdiman de xebatî rayîr berdî. Destpêkê serranê 1990an ra heta 2015an yanî heta mergê xo semedê heqîqat û edaletî vengê xo berz kerd. Welatê xo de qirkerdişê merdiman û cezanêkerdişê merdiman qebul nêkerd. Coka ra timî şîyêne nînan ser o. Zanayêne ke bê edalet aştîye nêbeno. Vengê ci tena semedê merdiman berz nêbî. Waştêne vengê her tewir gandaran berz bikero. Zanayêne ke ganîbîyayîş tena yê merdiman nîyo. Ganîbîyayîş pêroyê tebîetî keno xo mîyan. Heqê darêk ra heta heqê mirçikêk heqê pêroyê gandaran seyyewbînan o. Tarîx zî parçeyê tebîetî yo.

Kek Tahîr timî waştêne rakewo. Çimkî hewnanê xo de azad bî û bi asanî ziwanê xo xeber dayêne. Na reye hewnê xo de Mînareya Çarlinge dîye. Çiqas zerrîya ci teng bibeyêne şîyêne Mînareya Çarlinge. Kursîya xo eştêne kişta linganê Mînareya Çarlinge û çaya xo ya qaçaxe şimitêne û tereqnayêne. Timî goşdarîya qalanê Mînareya Çarlinge kerdêne. Hewnanê xo de kedênenê kerdêne nêeşkayêne vengê xo bi Mînareya Çarlinge bido eşnawitene. Peyîna peyîn fehm kerd ke goşê Mînareya Çarlinge bîyê ker. Çimê ci bîyê kor û nêşkena çar linganê xo ser de vindera.

Dima ra vengê Mînareya Çarlinge vejîya. Veng da kek Tahîrî û va; “Kek Tahîr emrê mi yê to ra xeylê derg o. Mi bawkalê to û bawkal bawkalê înan zî dîy. Heta nika mi çi dî çi nêdi emrê mi ra nêşî. Mi nê cayê qedîmî de roşan, veyve û mergî dîy. Eynî wext de mi pêrodayîşî zî dîy labelê heta ewro qet zerrîya mi nêbîye kul û kesêk mi rê çîyêko xirab nêvatibî. Nika zalimî bi tank, top û tifingan yenê mi ser o. Nê çend rojan de emrê mi bî çend hezar. Zerrîya mi bîya kul, çimê mi çîyê kor û destê mi lerizenê. Lingê mi êdî nêeşkenê xo ser o vinderê. Eke nê hêrişî nêqedîyê do lingê mi bişikê. Eke ez bikewa war do no bajar zî birijîyo. Ez nêwazena bi çimanê xo rijîyayîşê nê bajarî bivîna. Mi domanê nê bajarî taqîb kerdî, ê binê linganê mi ra şîyî û ameyî. Awe rote, asnaw kerde, binê linganê mi ra vazda û kayî kay kerdî. Nika nê domanî bê dayik û pî mendî. Ez zî bikewa war do tena û bêwayîr bimanî. Ez wazena înan rê biba veristî û moral. La ez nê venganê tank, top û tifingan ra bîya ker û lingê mi zî bîyê birîndar. Ez zana nameyê to nameyê heqîqatî yo û heq kam ca de bibo ti ewja de yî. Vengê heqîqatî her çî ra hîna berz o. Ez wazena ke ti na reye semedê mi û leyîranê mi vengê xo berz bikerî. Eke ti bêrî ez muteşekkir bena, eke ti nêrî zî ez nêeşkena to rê çîyêk vaja. Ez wazena ti bêvengîya mi bikerî berz û bikerî wesîleya aştîye. Nê bajarê qedîmî rê Elçî lazim o û o zî ti yî. Ez ha paweyê to ya.”

Kek Tahîr cewabê xo da û va: “Mînareya Çarlinge. Zerrîa mi zî sey zerrîya to dejena. Heta mi ra bêro ez semedê to û leyîranê to vengê xo kena berz. Ez, to qet bêveng nêverdena. Leyîranê to zî bêwayîr nêverdena. Gere ti her tim serê çar linganê xo de bivindera, yew zî nêeşkeno hêrişê linganê to bikero. Ti gere nêmira. Eger yew bimiro va o merg zî nasîbê mi bibo.”

Kek Tahir sozê xo ard ca, roja bîn tewrê embazanê xo şî binê Mînareya Çarlinge. Vengê xo kerd berz va: “Mînareya Çarlinge ma rê vana; zalimkaran da linganê mi ro. Mi çi pêrodayîş û felaketî dîy labelê heta nika mi îxanetêko wina pîl nêdî. Ez pêro merdimayîye rê vana. Dinya de eserêko bîno yê sey Mînareya Çarlinge çin o. Ma cayêko wina tarîxî û qedîm ke xeylê medenîyetan rê wayîrî kerdo de operasyon nêwazenê. Ma wazenê ke pêrodayîş, şer û operasyonî na hereme ra dûrî bibî.”

Hema qalîkerdişê xo nêqedînabî, vengê tifingan ame. Vengê tifingan vengê kek Tahîrî vînî kerd. Vengê tifingan nêverda vengê Tahîrî bibo berz.

Herkes vila bî labelê kek Tahîr tena binê linganê Mînareya Çarlinge de mend. Kek Tahîr nêverda wa guleyê tifingan bigino linganê Mînareya Çarlinge. Xo, semedê Mînareya Çarlinge û leyîranê ci kerd sîper û binê linganê Mînareya Çarlinge de kewt. Gunîya ey resaye linganê Mînareya Çarlinge. Seyî gunîya ey resaye lingan, mirçikêka sipîye peraye kifta serê Mînareya Çarlinge.

Mînareya Çarlinge hawar kerd û va: “Bêvengîya ma do bibeyêne mergê ma? Awa ma û gunîya ma do têmîyan bibeyêne. Ez bimerdêne mi to na rewşe de nêdîyêne.”

Na reye vengê mirçike bî berz û va “: Merak mekere ez nêmerda. Meewne linganê xo, biewne ez ameya serê kiftanê to. Ez tîya ra pê bena pol û baskê to. Pêroyê dinya de se beno ez do xebara înan to rê bîyara. Ez do xebera leyiranê to to rê û yê to zî biba leyiranê to rê. Ez do her ca de vengê to rê biba veng. Ez tîya ra pê leyiranê to zî bêwayîr nêverdena.” Dima ra mirçik firaye û şîye asmên.

 

Cayêko qedîmî ra merdimêko qedîm

Bajaro qedîm merdimanê qadîman ano dinya. Qederê cayan qederê merdimî dîyar keno. Tahîr Elçî zî şaristanêk kan û qedîm yê Mezopotamya de ame dinya. Ziwanê ci zî ziwanêk tewr kehen bî. Kal û pîrê welatê ci raştê çend qirkerdişan ameyî û înan ser de koçkerdiş ame ferzkerdene. Kam se vano wa vajo welat zehf şîrîn o. Ne qirkerdiş û ne zî ters eşkenê merdiman welatê xo ra dûrî bikerê.

Kek Tahîr zî welatê xo de merdimêk welatparêz bî. Ziwanê dayika xo ra zehf heskerdêne. Hertim zimanê xo qalî kerdêne û qalîkerdişê ziwanê xo ra zehf heskerdêne. Labelê çi heyfo ke ziwanê ci qedexe bî. Bindestîya zimanê xo qet qebul nêkerdêne. Coka ra sey kal û pîranê xo serewedartox bî. Serewedartoxî timî kewto para kurdan.  Serewedartoxîya ci o kerd raywanê rayîrê heqîqetî. No raywan timî heqîqatî gêra. Hewnanê xo de daxî bi ziwanê xo qisey kerdêne la wexto ke şîyêne mekteb nêeşkayêne ziwanê xo qalî bikero. Coka ra nêwaştêne ke şêro mekteb û bêzerrî mektebê xo qedêna. Dima ra zî dest bi gure kerd.

Tahîr Elçî meslekê xo nêweçîna. Gure zî ge-ge beno qederê merdiman. Tahîr Elçî mecburî bî avûkat. Heta peynîya emrê xo hetê heqê merdiman de xebatî rayîr berdî. Destpêkê serranê 1990an ra heta 2015an yanî heta mergê xo semedê heqîqat û edaletî vengê xo berz kerd. Welatê xo de qirkerdişê merdiman û cezanêkerdişê merdiman qebul nêkerd. Coka ra timî şîyêne nînan ser o. Zanayêne ke bê edalet aştîye nêbeno. Vengê ci tena semedê merdiman berz nêbî. Waştêne vengê her tewir gandaran berz bikero. Zanayêne ke ganîbîyayîş tena yê merdiman nîyo. Ganîbîyayîş pêroyê tebîetî keno xo mîyan. Heqê darêk ra heta heqê mirçikêk heqê pêroyê gandaran seyyewbînan o. Tarîx zî parçeyê tebîetî yo.

Kek Tahîr timî waştêne rakewo. Çimkî hewnanê xo de azad bî û bi asanî ziwanê xo xeber dayêne. Na reye hewnê xo de Mînareya Çarlinge dîye. Çiqas zerrîya ci teng bibeyêne şîyêne Mînareya Çarlinge. Kursîya xo eştêne kişta linganê Mînareya Çarlinge û çaya xo ya qaçaxe şimitêne û tereqnayêne. Timî goşdarîya qalanê Mînareya Çarlinge kerdêne. Hewnanê xo de kedênenê kerdêne nêeşkayêne vengê xo bi Mînareya Çarlinge bido eşnawitene. Peyîna peyîn fehm kerd ke goşê Mînareya Çarlinge bîyê ker. Çimê ci bîyê kor û nêşkena çar linganê xo ser de vindera.

Dima ra vengê Mînareya Çarlinge vejîya. Veng da kek Tahîrî û va; “Kek Tahîr emrê mi yê to ra xeylê derg o. Mi bawkalê to û bawkal bawkalê înan zî dîy. Heta nika mi çi dî çi nêdi emrê mi ra nêşî. Mi nê cayê qedîmî de roşan, veyve û mergî dîy. Eynî wext de mi pêrodayîşî zî dîy labelê heta ewro qet zerrîya mi nêbîye kul û kesêk mi rê çîyêko xirab nêvatibî. Nika zalimî bi tank, top û tifingan yenê mi ser o. Nê çend rojan de emrê mi bî çend hezar. Zerrîya mi bîya kul, çimê mi çîyê kor û destê mi lerizenê. Lingê mi êdî nêeşkenê xo ser o vinderê. Eke nê hêrişî nêqedîyê do lingê mi bişikê. Eke ez bikewa war do no bajar zî birijîyo. Ez nêwazena bi çimanê xo rijîyayîşê nê bajarî bivîna. Mi domanê nê bajarî taqîb kerdî, ê binê linganê mi ra şîyî û ameyî. Awe rote, asnaw kerde, binê linganê mi ra vazda û kayî kay kerdî. Nika nê domanî bê dayik û pî mendî. Ez zî bikewa war do tena û bêwayîr bimanî. Ez wazena înan rê biba veristî û moral. La ez nê venganê tank, top û tifingan ra bîya ker û lingê mi zî bîyê birîndar. Ez zana nameyê to nameyê heqîqatî yo û heq kam ca de bibo ti ewja de yî. Vengê heqîqatî her çî ra hîna berz o. Ez wazena ke ti na reye semedê mi û leyîranê mi vengê xo berz bikerî. Eke ti bêrî ez muteşekkir bena, eke ti nêrî zî ez nêeşkena to rê çîyêk vaja. Ez wazena ti bêvengîya mi bikerî berz û bikerî wesîleya aştîye. Nê bajarê qedîmî rê Elçî lazim o û o zî ti yî. Ez ha paweyê to ya.”

Kek Tahîr cewabê xo da û va: “Mînareya Çarlinge. Zerrîa mi zî sey zerrîya to dejena. Heta mi ra bêro ez semedê to û leyîranê to vengê xo kena berz. Ez, to qet bêveng nêverdena. Leyîranê to zî bêwayîr nêverdena. Gere ti her tim serê çar linganê xo de bivindera, yew zî nêeşkeno hêrişê linganê to bikero. Ti gere nêmira. Eger yew bimiro va o merg zî nasîbê mi bibo.”

Kek Tahir sozê xo ard ca, roja bîn tewrê embazanê xo şî binê Mînareya Çarlinge. Vengê xo kerd berz va: “Mînareya Çarlinge ma rê vana; zalimkaran da linganê mi ro. Mi çi pêrodayîş û felaketî dîy labelê heta nika mi îxanetêko wina pîl nêdî. Ez pêro merdimayîye rê vana. Dinya de eserêko bîno yê sey Mînareya Çarlinge çin o. Ma cayêko wina tarîxî û qedîm ke xeylê medenîyetan rê wayîrî kerdo de operasyon nêwazenê. Ma wazenê ke pêrodayîş, şer û operasyonî na hereme ra dûrî bibî.”

Hema qalîkerdişê xo nêqedînabî, vengê tifingan ame. Vengê tifingan vengê kek Tahîrî vînî kerd. Vengê tifingan nêverda vengê Tahîrî bibo berz.

Herkes vila bî labelê kek Tahîr tena binê linganê Mînareya Çarlinge de mend. Kek Tahîr nêverda wa guleyê tifingan bigino linganê Mînareya Çarlinge. Xo, semedê Mînareya Çarlinge û leyîranê ci kerd sîper û binê linganê Mînareya Çarlinge de kewt. Gunîya ey resaye linganê Mînareya Çarlinge. Seyî gunîya ey resaye lingan, mirçikêka sipîye peraye kifta serê Mînareya Çarlinge.

Mînareya Çarlinge hawar kerd û va: “Bêvengîya ma do bibeyêne mergê ma? Awa ma û gunîya ma do têmîyan bibeyêne. Ez bimerdêne mi to na rewşe de nêdîyêne.”

Na reye vengê mirçike bî berz û va “: Merak mekere ez nêmerda. Meewne linganê xo, biewne ez ameya serê kiftanê to. Ez tîya ra pê bena pol û baskê to. Pêroyê dinya de se beno ez do xebara înan to rê bîyara. Ez do xebera leyiranê to to rê û yê to zî biba leyiranê to rê. Ez do her ca de vengê to rê biba veng. Ez tîya ra pê leyiranê to zî bêwayîr nêverdena.” Dima ra mirçik firaye û şîye asmên.