Biyografiya her kesî, çîroka pêşbaziya di navbera du prensîbên wî yên entegre de ye: giyanî (hewldana ji bo zanînê, afirînerî, dad, hêjayî) û fizyolojîk (hewldana ji bo kêfa fizîkî, qezenc, hêz).
Dîroka mirovahiyê, tekoşîneke li dijî xirabiya ku ji hêla daxwazên mirovî ve hatine çêkirin, bi rastî, bi bingeha fizyolojîk a kesayetiyê ye. Hemû serhildanên mezin – komplo, şoreş, şer, bi berjewendiyên kesên taybet ve, daxwaza wan a bidestxistina hêzê, berjewendiyên madî ve girêdayî ne. Wek gotina rahîbê sereke Fario ya ji pirtûka Monte Crîsto: “Xirabî nayê têkbirin, ji ber ku şerê li dijî xirabiyê jiyan bixwe ye”, vê rastiyê nîşan dike.
Afirînerê ramana lîberal û bi giştî fikra azadîparêz a fîlozofê îngilîz John Locke bû. Ew yekemîn kes bû ku mafên mirovî yên xwezayî wekî nirxên civakî yên herî jor -mafê jiyanê, azadî- bi nav kir. Wî têgeha milkê taybet wekî parçeyek van mafan destnîşan kir. Di heman demê de, wî diyar kir ku li ser “mal” dest nayê dayîn û divê ji hêla dewletê ve were parastin. Bandora dewlet û dêrê ya li ser jiyana civakê divê bi qanûnan were sînorkirin.
Elîta Rûsyayê di nav elîta lîberal a cîhanî ya bijartî de, bi şertên ku ji wê û welêt re tên pejirandin nehatin qebûlkirin. Hemû pêşveçûnên din bi vê rewşê ve girêdayî ne. Ji sala 1992’yan ve, Yekitiya Soviyetê dev ji hebûna xwe berda. Elîtên rûs, Rûsya xist nav çekên lîberal ên cîhanê.
Rûsyayê xwe li hawirdorek dijminane ya kolektîf a Rojava û komarên Sovyeta berê dît. Leşker û baregehên NATO’yê li nêzîkî sînorên wê hatin bicihkirin.
Rûsyaya lîberal bi rastî heman modela lîberal-demokratîk wekî Dewletên Yekbûyî û Ewropaya Rojava dişopîne. Ew aboriya xwe li gorî heman qanûnên sûkê bi pêş dixe, sermayeya Rûsyayê ji pargîdaniyên cihêreng re vediguhêze.
Yekitiya Dewletên Sovyetê ku xwediyê modeleke civakî-aborî ya cuda bû, ji ber ku bi hebûna xwe cîhana liberal tehdît dikir, hebûna wê hat sekinandin.
Li cîhana lîberal, her tişt bi hev ve girêdayî ye -heger kesek dewlemend bibe, divê kesek din xizantir bibe û ev ji hêla herikên darayî ve ku bi rasterast an neyekser ji hêla Rezervên Federal a Dewletên Yekbûyî ve tên kontrolkirin, tên diyarkirin. Di bin van mercan de avakirina Rûsyayeke lîberal a serfiraz bi tevahî pûç e. Ew ji hêla rastiyê ve bi sînor e ku hemû cihên “di bin tava rezervên federal” de li cîhana lîberal a berê ji hêla sendîkayên pêwendîdar ve hatine veqetandin û ewlekirin ve têkildar e.
Ji nû ve dabeşkirina cîhanê di rêza welatên dewlemend de tê wateya şer. Hem Rojava hem jî Rûsya bi xurtî amadekariya vî şerî dikin. Pirs tenê ev e; gelo dê gengaz be ku mirov jê bireve? Heger gengaz be buhayê lihevkirinê ji bo Rûsyayê wê çawa be?
Li gorî yek ji damezirînerên zanista “dewlet û hiqûqê”ê I. Îlyin, avakirina dewletek civakî ya dadperwer ku ji bo kesê wê maf bê dayîn ku xwe wekî kesek pir giyanîbûyî bi cih bîne û nakokî bi kesan re û berjewendiya giştî wê bi dadperwerî were çareserkirin, tenê di rewşekê de pêkan e; gihîştina asta hişmendiya giştî ku gengaz dike hewcehiya avakirina dewletek wisa pêk bîne. Pêdivî ye ku were zanîn, civaka rûs hêj fêm nekiriye ku li Rûsyayê guhertinek di modela civakî-aborî de hewce ye.
Her wiha pirsa gelo di cîhana lîberal de pêşerojek geş a Rûsyaya lîberal heye an na, dema ku piraniya welatiyan hêvî dikin ku bigihîjin standardek jiyanê ya mîna hemwelatiyên Ewropaya Rojava, ev pirs bê bersivek erênî dimîne.
