Hûrî

Hûrî ji çiyayên Zagrosan daketin deşt û zozanên Mezopotamyaya jorîn. Di navbera çemên Dîcle û Firatê de bi tevilbûna gelek pêkhateyên kurd konfederasyona xwe ava kirin.Bajar ên herî girîng Ûrkeş û Marî ne Ruha, Amed, Mêrdîn û di navbera bajarê Kirkûk û Mêrdînê de bajarên din.

Di lêkolînên Girê Mozan de gelek tablet û berhemên dîrokî derketin. Federasyona wan gelek ji ya Gûtiyan mezintir û bi hêztir bû. Cîranên wan qasî wan bi hêz nebûn. Ji bo wê ne dikarîn êrîşî wan bikin. Li başûrê wan Akadî, li rojavayê bakûrê wan Hîttîtî û başûr rojhilatê wan jî Elamî hebûn. Piraniya Elamiyan xizmên wan bûn.

Hûriyan gelek tiştên yekem dî cîhanê de hatîn kirin pêk anîn. Mînak ji heriyê lalî û firaq çêkirin. Kevçî û çetal çêkirin. Alavên xweparastinê çêkirin. Teker peydakirin û di hatinûçûnê de bikar anîn. Jinên Hûriyan gelek sewalên ku heta wê demê nehatibûn kedîkirin kedî kirin. Gelek nebatên xwarinê kişf kirin. Ji mûyên sewalan gelek berehem çêkirin. Di sewalkarî û çandiniyê de gelek pêşketinên girîng bi dest xistin.