23 Nisan, Salı - 2024

Gösterilecek bir içerik yok

Kerdeneyê teberê merdimayî pêk yenî

Helîn Uzel

Rojhilato Mîyanênî de hewl yeno dayîş ke Osmanîya newîye bêro awankerdene. Naye rê zî dewlete verkêşî kena. Pirsgirêka tewir pîle verva no hewldayîşî zî şaran ê azadîwaz ê. Seba ke ena mexsedê xo bîyara ca, teknîkanê tewir averkewteyan ê serdeme bikar ana. La belê îradeyê ewladanê şaro kurd hesab nêkerdbî û coka heme planê ê kewt têmîyan. Ê ke verkêşîya xoverdêrîya tarîxî kerd, bêguman ewladê şarê kurd ê. Ay semed ra verva ercê tewir pîle ê şarê kurdî de kerdeneyanê teberê merdimayî pêk anena. Tu ercêke wîjdanî nas nêkena û hewl dana vîrê civatî orte ra wedara. Na hovîtî zî nawneno ke, senîn verê vîrê civatî kewt mîyanê tersêk pîl. Selahîyetdaran bi rojan cenazeyê şehîdan morgan de verdenê û bi nêdayîşê cenazeyan yan zî bi ferzkerdişê şewe de definkerdişê cenazeyan, keyeyanê ewladanê xoverdeyoxan dejnenê.

Minak, Mercan Erkole 16ê Teşrîna Peyêne ya 2017î de herêma Şenyayla de şehîd biye. Pîye aye Hessîn Erkolî 17ê Adara 2019î de pêhesîyeno ke keynaya ci cuwîya xo vînî kerda û naye sero zî seba girotişî cenazeya xo muracatê ro serdozgerîye dano. Hessîn Erkolî nêzdî 10 reye serre piroda la hama zî cenaze nêdîyaya ê.

Serhat Kaya Tebaxa 2019î de herêma Talê ya Colemêrgî de şehîd bibi û her çend ke keyeyê ci seba testê DNA gonî dayo zî cenaze nêdîyena. Zey hincet zî ‘seba ke herêm qedexe ya’ cenaze herême ra nêameya girotene nîşan danê. Halbûkî selahîyetdaran biwazê eşkenê şorê herêma ke înan bi xo qedexe kerdî û cenaze bîyarê. Bi goreye dewijanê herême, înan esteyanê însanêke dîyî û ca de binerd kerdî. Birayê Serhat Kayayî, Kenanî vano ke ‘yew dest zî bibo, ma cenazeya xo wazenê’.

Seyîtxan Acayî 30ê Temmuze de şehîd bibi û nika goristanê bêkesan ê Şirnexî de ameyo definkerdiş. Keyeyî Acayî wazeno cenazeya xo goristanê bêkesan ra veco. Seba naye zî gonî seba testê DNA dayî, la hema zî cenaze teslîmê keyeyî nêbîya.

Cenaze, yan zî esteyê Serhat Aykulî 4 aşmî badê şehîdbîyîşê ci, mîyanê torbeyêk sîya de teslîmê keyeyê ci bi. Ne Şaredarîya Seyhan ya Adana wesayît dabî û ne zî camî tabut dabî keyeyê Aykulî.

Cuma Îmen 24ê Temmuza 2017î de şehîd bibî. Verîya ke cuwîya xo vînî kerd, esîr kewt destê artêşa tirke û îşkence dî. Cuma seba ke verê kamerayan de vat ‘sibayî ra danê min ro’ ame şehîdkerdiş. Cenazeya ci heta nika nêdîyaya keyeyî ci. Daya Cuma, Salîha vana ke, aye esteyanê lajê xo wazena.

Egîd Îpek… 23ê Gulana 2017î de Dêrsim de şehîd bî. Helbet heme estanikê keyeyî şehîdan merdim dejnenê. La hovîtî tewir peynî verva cenaze û keyeyî Egîdî de xo nawit. Domantîya Egîdî, bi sebebê nameye ‘Egîdî’ û bi binçimkerdişê ci dest pê kerd. Dima ra bi şirawitişê esteyanê Egîdî bi raya kargoyî ya seba daya êy Halîse Aksoye dewam kerd. Aye bes nêkerd, daya Halîse ameye derbkerdiş û binçimkerdiş.

Wexto ke însanêk, bi raştî wayîrê însanetî bo, na perse ano hişê xo:

Wîjdan! Ti kora yî?

Helbet nêy tenê çend mînak ê. Bi seyan keyeyî estê ke paweyê cenazeyanê domananê xo yê.

Cenazeyê ke keyeyan rê yenê teslîmkerdene zî saetanê şewe de definkerdiş yeno ferzkerdiş.

Yeno zanayîş ke faşîzm her tim raştî ra terseno. Ewladanê şarê kurdî ke oxirê ci de eşkenê xo feda bikerê, cuwîya ra hez kenê û raştî danê şarê xo. Reyna êrîşê mezelan zî yenê kerdene û mezelî yenê texrîbkerdene. La verva nêy heme êrîşan de reyna zî xoverderîyêk esto. Dadî û keyeyî verva na hovîtîye xover danê. Serreçewt nêkenê û heme hovîtîyan vero vecîyenê. Zey heme wextan, dadîyan bi waştêka azadî, cevab danê zilm û hovîtîyan. Nobedê mezelê domananê xo gênê û nêverdenê dişmen nêzdî bibo. Çimkê baş zanenê ke şehîd sebebê bingeyîn ê tekoşînê verva faşîzm û îşgalî yo. Wayirvecîyayîşê ro şehîdan derbeya tewir pîle verva faşîzmî yo.

Kerdeneyê teberê merdimayî pêk yenî

Helîn Uzel

Rojhilato Mîyanênî de hewl yeno dayîş ke Osmanîya newîye bêro awankerdene. Naye rê zî dewlete verkêşî kena. Pirsgirêka tewir pîle verva no hewldayîşî zî şaran ê azadîwaz ê. Seba ke ena mexsedê xo bîyara ca, teknîkanê tewir averkewteyan ê serdeme bikar ana. La belê îradeyê ewladanê şaro kurd hesab nêkerdbî û coka heme planê ê kewt têmîyan. Ê ke verkêşîya xoverdêrîya tarîxî kerd, bêguman ewladê şarê kurd ê. Ay semed ra verva ercê tewir pîle ê şarê kurdî de kerdeneyanê teberê merdimayî pêk anena. Tu ercêke wîjdanî nas nêkena û hewl dana vîrê civatî orte ra wedara. Na hovîtî zî nawneno ke, senîn verê vîrê civatî kewt mîyanê tersêk pîl. Selahîyetdaran bi rojan cenazeyê şehîdan morgan de verdenê û bi nêdayîşê cenazeyan yan zî bi ferzkerdişê şewe de definkerdişê cenazeyan, keyeyanê ewladanê xoverdeyoxan dejnenê.

Minak, Mercan Erkole 16ê Teşrîna Peyêne ya 2017î de herêma Şenyayla de şehîd biye. Pîye aye Hessîn Erkolî 17ê Adara 2019î de pêhesîyeno ke keynaya ci cuwîya xo vînî kerda û naye sero zî seba girotişî cenazeya xo muracatê ro serdozgerîye dano. Hessîn Erkolî nêzdî 10 reye serre piroda la hama zî cenaze nêdîyaya ê.

Serhat Kaya Tebaxa 2019î de herêma Talê ya Colemêrgî de şehîd bibi û her çend ke keyeyê ci seba testê DNA gonî dayo zî cenaze nêdîyena. Zey hincet zî ‘seba ke herêm qedexe ya’ cenaze herême ra nêameya girotene nîşan danê. Halbûkî selahîyetdaran biwazê eşkenê şorê herêma ke înan bi xo qedexe kerdî û cenaze bîyarê. Bi goreye dewijanê herême, înan esteyanê însanêke dîyî û ca de binerd kerdî. Birayê Serhat Kayayî, Kenanî vano ke ‘yew dest zî bibo, ma cenazeya xo wazenê’.

Seyîtxan Acayî 30ê Temmuze de şehîd bibi û nika goristanê bêkesan ê Şirnexî de ameyo definkerdiş. Keyeyî Acayî wazeno cenazeya xo goristanê bêkesan ra veco. Seba naye zî gonî seba testê DNA dayî, la hema zî cenaze teslîmê keyeyî nêbîya.

Cenaze, yan zî esteyê Serhat Aykulî 4 aşmî badê şehîdbîyîşê ci, mîyanê torbeyêk sîya de teslîmê keyeyê ci bi. Ne Şaredarîya Seyhan ya Adana wesayît dabî û ne zî camî tabut dabî keyeyê Aykulî.

Cuma Îmen 24ê Temmuza 2017î de şehîd bibî. Verîya ke cuwîya xo vînî kerd, esîr kewt destê artêşa tirke û îşkence dî. Cuma seba ke verê kamerayan de vat ‘sibayî ra danê min ro’ ame şehîdkerdiş. Cenazeya ci heta nika nêdîyaya keyeyî ci. Daya Cuma, Salîha vana ke, aye esteyanê lajê xo wazena.

Egîd Îpek… 23ê Gulana 2017î de Dêrsim de şehîd bî. Helbet heme estanikê keyeyî şehîdan merdim dejnenê. La hovîtî tewir peynî verva cenaze û keyeyî Egîdî de xo nawit. Domantîya Egîdî, bi sebebê nameye ‘Egîdî’ û bi binçimkerdişê ci dest pê kerd. Dima ra bi şirawitişê esteyanê Egîdî bi raya kargoyî ya seba daya êy Halîse Aksoye dewam kerd. Aye bes nêkerd, daya Halîse ameye derbkerdiş û binçimkerdiş.

Wexto ke însanêk, bi raştî wayîrê însanetî bo, na perse ano hişê xo:

Wîjdan! Ti kora yî?

Helbet nêy tenê çend mînak ê. Bi seyan keyeyî estê ke paweyê cenazeyanê domananê xo yê.

Cenazeyê ke keyeyan rê yenê teslîmkerdene zî saetanê şewe de definkerdiş yeno ferzkerdiş.

Yeno zanayîş ke faşîzm her tim raştî ra terseno. Ewladanê şarê kurdî ke oxirê ci de eşkenê xo feda bikerê, cuwîya ra hez kenê û raştî danê şarê xo. Reyna êrîşê mezelan zî yenê kerdene û mezelî yenê texrîbkerdene. La verva nêy heme êrîşan de reyna zî xoverderîyêk esto. Dadî û keyeyî verva na hovîtîye xover danê. Serreçewt nêkenê û heme hovîtîyan vero vecîyenê. Zey heme wextan, dadîyan bi waştêka azadî, cevab danê zilm û hovîtîyan. Nobedê mezelê domananê xo gênê û nêverdenê dişmen nêzdî bibo. Çimkê baş zanenê ke şehîd sebebê bingeyîn ê tekoşînê verva faşîzm û îşgalî yo. Wayirvecîyayîşê ro şehîdan derbeya tewir pîle verva faşîzmî yo.