18 Nisan, Perşembe - 2024

Gösterilecek bir içerik yok

Keştîya multecîyan de bêwar a

Gulçîn Adar

Verê ke ez şima rê qalê rayîrwanîya keştî bikera, wazena şima bibê mêmanê hîkayeya mi. Ez kênayêka 15 serrî ya. Nameyê mi bêwar a. Ma welatêk Rojhelato Mîyanên de pêwa dadî, babî û di wayê min ê qijî ma keyeyêk hewşeyîn de ciwîyayîne. Babîyê mi karê necarî kerdêne û dadîye mi zî terzîxaneyê ci bi. Ez şîne wendegeh. Hevalê mi zaf bî û ma yewbînan ra zaf heskerdêne. Hevalê mi ge-ge ameyîne hewşeyê ma û ma pê dir tewir tewir kayî kay kerdêne. Cuya ma bi weşî derbaz bîne. Ma nêzanayîne ke gonîwerê ke rî û ruhê înan tarîyê do ma cuya ma ra, welatê ma ra bikerê. Ez qet nêwazenê a roja xirab bîyarî xo vîr. Ez vana qey şina o wext û reyna reyna ciwîyena. Vengê topan, vengê guleyan, vengê qîrîn û hewara tutan û dayîkan!..Ma pey xo de zaf çî verda la ê vengî her wext mi dir bî, ruhê mi de û hewnanê mi de bî. Êdî o ware ma rê kerdib sey cehenem. Ma mecbûr bî ke cayê xo terk bikerê û şêrê cayêk asayîş. Mi rê zaf zehmet ame; terkkerdişê kuçe û keyeyê xo, welatê xo û vîrardişanê xo.

Êdî xêrcê şîyaşî destê ma de çîyêk nêmendib. Pêwa çend cîranê ma, ma kewtî rayîr û ma nêzana ke rayîrwanîya ma bêpeynî ya… Ma nêzanayîne gelo ma şêrê ça û bieşkê ça de star bibê. Her ca xerîb bi, her ca xidar bi û her ca de sînor bi. Xora ez qet mana nêdana sînoran! Goreyê çi û goreyê kamî sînorî? Nê pîlan çiqas dinya kerda teng! Çiqas weşikîyan rê bîyê asteng! Şima qet dîyo asmên de teyr û tûran rê sînor ameyo ronayîş? Yan zî asmên de xêzêke ameya xêzkerdiş û sînor dîyayo vernîya teyr û tûrî? Elbet şima nêdîyo û mi zî nêdîyo. Senî teyr û tûrî asmên de azad ê, her ca û her ware rê aîd ê, însanî zî rîyê erdî de wina yê. Şêrê ça êdî uca beno wareyê înan. La çi heyf, tu kes xerîbê ke welatê înan de ca benê, wina nêzdî înan nêbenê. Înan rê muameleyê zêdeyî kenê. Mi nê zaf dî. Ma her sînorêk derbaz kerdêne, hemwelatijê ê welatî yan bi çimêke guna ewnîyayîne ma ra, yan zî bi çimê ke nefret!

Gelo semedê çi nefret? Semedo ke nîjadê ma yewbînan ra cîya yo? Yan ziwanê ma, yan zî rengê ma? Gelo mumkin o ke rîyê erdî de tena yew nîjad bimano? Tena yew ziwan bimano, yan zî yew reng! Bifikrîyê rîyê erdî de tena tewirêk esto o wext weşîkîya dinya, dewlemendîya dinya manena gelo? Dinya bi rengê tewir tewiran hîna bena weş û bena dewlemend. Çi heyf ke nîjadperestî xêrcê netewê xo dişminîyê pêro rengan ê. Xirab û gonîwer ê! Multecîyan rê neyar ê û qeşmerî bi înan kenê. Ez û keyeyê xo ma zaf vatişanê înan yê qijvistişî, heqaretan reyde rî bi rî mendî. Gama ke ma esparê wesayît bîne, nêwaştêne ca bidê ma. Yan zî ma ronişte bîne xo dûrî ma dayîne û muameleyê lêşînî ma dir kerdêne. Pîyê mi seba ke ma rê keyeyêk bivîno, şew û roj kuçeyan de geyrayîne. Wayîrê keyeyan nêwaştêne keyeyê xo bidê ma, yan zî fîyatêk vay vatêne. Xora kar vînayîşê pîyê mi zaf zehmet bi. Wayîrê kargehan waştêne bi karo giran, pereyêk erjan xebate bikero. Pîyê mi vernê de her çiqas qebul nêkerd, la dima ra seba debara ma mecbûr mend. Dadîye mi rewşa ma ra zahf qehr bîne. Ne hevalê dadîye mi û ne zî hevalê ma bî. Ziwanê ma yewbînan ra cîya bi; labelê ma zî sey înan bîne vêşan, hes kerdêne, fikirîyayîne, xeyalê ma zî bî û ma zî sey înan, însan bî.

Ma ê çî pêro peynî de verdayî û her çiqas sebebê cîya ma na keştî de kom kerdib zî labelê dej, endîşe û hesretê ma yew bi. Gama ke ma nêkewtibî nê rayîrî; ma welat, ware û keyeyê xo de biwayîr bî. La nika na keştî de ma pêro bêwar û bêca bî û ma bi hîsêk têmîyan de rayîrwanîya ciwîyayîşêk nêdîyar kerdêne û nika na keştî de waştişê ma hemine oyo ke ma bi saxî biresê cayê xo. Şima zî zanê ke xeylêk multecî derya de xeneqênê û nêresenê cayê xo. Eke ma nêxeneqîyê dadî û babîyê mi vatib, welato ke ma şêrê uca de însanî multecîyan ra hes kenê. Zerrîya mi ra nika pelpelikî perenê û ver bi welatê mi de bi hêvî û bi heskerdiş şinê.

Keştîya multecîyan de bêwar a

Gulçîn Adar

Verê ke ez şima rê qalê rayîrwanîya keştî bikera, wazena şima bibê mêmanê hîkayeya mi. Ez kênayêka 15 serrî ya. Nameyê mi bêwar a. Ma welatêk Rojhelato Mîyanên de pêwa dadî, babî û di wayê min ê qijî ma keyeyêk hewşeyîn de ciwîyayîne. Babîyê mi karê necarî kerdêne û dadîye mi zî terzîxaneyê ci bi. Ez şîne wendegeh. Hevalê mi zaf bî û ma yewbînan ra zaf heskerdêne. Hevalê mi ge-ge ameyîne hewşeyê ma û ma pê dir tewir tewir kayî kay kerdêne. Cuya ma bi weşî derbaz bîne. Ma nêzanayîne ke gonîwerê ke rî û ruhê înan tarîyê do ma cuya ma ra, welatê ma ra bikerê. Ez qet nêwazenê a roja xirab bîyarî xo vîr. Ez vana qey şina o wext û reyna reyna ciwîyena. Vengê topan, vengê guleyan, vengê qîrîn û hewara tutan û dayîkan!..Ma pey xo de zaf çî verda la ê vengî her wext mi dir bî, ruhê mi de û hewnanê mi de bî. Êdî o ware ma rê kerdib sey cehenem. Ma mecbûr bî ke cayê xo terk bikerê û şêrê cayêk asayîş. Mi rê zaf zehmet ame; terkkerdişê kuçe û keyeyê xo, welatê xo û vîrardişanê xo.

Êdî xêrcê şîyaşî destê ma de çîyêk nêmendib. Pêwa çend cîranê ma, ma kewtî rayîr û ma nêzana ke rayîrwanîya ma bêpeynî ya… Ma nêzanayîne gelo ma şêrê ça û bieşkê ça de star bibê. Her ca xerîb bi, her ca xidar bi û her ca de sînor bi. Xora ez qet mana nêdana sînoran! Goreyê çi û goreyê kamî sînorî? Nê pîlan çiqas dinya kerda teng! Çiqas weşikîyan rê bîyê asteng! Şima qet dîyo asmên de teyr û tûran rê sînor ameyo ronayîş? Yan zî asmên de xêzêke ameya xêzkerdiş û sînor dîyayo vernîya teyr û tûrî? Elbet şima nêdîyo û mi zî nêdîyo. Senî teyr û tûrî asmên de azad ê, her ca û her ware rê aîd ê, însanî zî rîyê erdî de wina yê. Şêrê ça êdî uca beno wareyê înan. La çi heyf, tu kes xerîbê ke welatê înan de ca benê, wina nêzdî înan nêbenê. Înan rê muameleyê zêdeyî kenê. Mi nê zaf dî. Ma her sînorêk derbaz kerdêne, hemwelatijê ê welatî yan bi çimêke guna ewnîyayîne ma ra, yan zî bi çimê ke nefret!

Gelo semedê çi nefret? Semedo ke nîjadê ma yewbînan ra cîya yo? Yan ziwanê ma, yan zî rengê ma? Gelo mumkin o ke rîyê erdî de tena yew nîjad bimano? Tena yew ziwan bimano, yan zî yew reng! Bifikrîyê rîyê erdî de tena tewirêk esto o wext weşîkîya dinya, dewlemendîya dinya manena gelo? Dinya bi rengê tewir tewiran hîna bena weş û bena dewlemend. Çi heyf ke nîjadperestî xêrcê netewê xo dişminîyê pêro rengan ê. Xirab û gonîwer ê! Multecîyan rê neyar ê û qeşmerî bi înan kenê. Ez û keyeyê xo ma zaf vatişanê înan yê qijvistişî, heqaretan reyde rî bi rî mendî. Gama ke ma esparê wesayît bîne, nêwaştêne ca bidê ma. Yan zî ma ronişte bîne xo dûrî ma dayîne û muameleyê lêşînî ma dir kerdêne. Pîyê mi seba ke ma rê keyeyêk bivîno, şew û roj kuçeyan de geyrayîne. Wayîrê keyeyan nêwaştêne keyeyê xo bidê ma, yan zî fîyatêk vay vatêne. Xora kar vînayîşê pîyê mi zaf zehmet bi. Wayîrê kargehan waştêne bi karo giran, pereyêk erjan xebate bikero. Pîyê mi vernê de her çiqas qebul nêkerd, la dima ra seba debara ma mecbûr mend. Dadîye mi rewşa ma ra zahf qehr bîne. Ne hevalê dadîye mi û ne zî hevalê ma bî. Ziwanê ma yewbînan ra cîya bi; labelê ma zî sey înan bîne vêşan, hes kerdêne, fikirîyayîne, xeyalê ma zî bî û ma zî sey înan, însan bî.

Ma ê çî pêro peynî de verdayî û her çiqas sebebê cîya ma na keştî de kom kerdib zî labelê dej, endîşe û hesretê ma yew bi. Gama ke ma nêkewtibî nê rayîrî; ma welat, ware û keyeyê xo de biwayîr bî. La nika na keştî de ma pêro bêwar û bêca bî û ma bi hîsêk têmîyan de rayîrwanîya ciwîyayîşêk nêdîyar kerdêne û nika na keştî de waştişê ma hemine oyo ke ma bi saxî biresê cayê xo. Şima zî zanê ke xeylêk multecî derya de xeneqênê û nêresenê cayê xo. Eke ma nêxeneqîyê dadî û babîyê mi vatib, welato ke ma şêrê uca de însanî multecîyan ra hes kenê. Zerrîya mi ra nika pelpelikî perenê û ver bi welatê mi de bi hêvî û bi heskerdiş şinê.

Naveroka berê
Naveroka ya piştî vê