18 Nisan, Perşembe - 2024

Gösterilecek bir içerik yok

Otopsiya sersalekê

Te îsal nexwest tevli şanoya pîrozkirina sersalê bibî, te got “Ez nexweş im.” Tu bi rastî jî nexweş î, şaîriyek nexweş, (Gelo şairtî navê kîjan nexweşiyê, sernavê kîjan jana zirav e?) lê tu dîsa jî ji her kesê baştir bûyî. Tu zîq sekinî li dawiya salek û li serê salekê. Tevli şahiyan nebûyî. Şahiyên sexte, wekî peykerek sekinî li nêv şevê. Ne salname, ne katjimêr, nebûn xem ji te re, ne ji hîqehîqên piştî saet dozdehan. Rûyê geş ê li ber dilê te, yê Ranyayê bû; di wê paşnîvroya bi tenê de û her rûçûyînek bû. Her çûyîn, lîstikek ku tim ê/a çûyî bi ser diket.

Tu bi serêşiyek dijwar şiyarî sala nû bûyî. Sala nû; êşên kevn, serêşek arkaîk… Te hew dît ku wa tu li ‘bexçeyek tenha’ li ber baranê yî. Te xwest her tişt şil bibe, bi taybetî jî serê te yê ku dûmana êşek kevn jê dikişiya… Saetek, sê çar saet, tik û tenê meşiyayî. Baranê rûyê te şûşt, we bi hev re îskanek av vexwar. Wekî ku ew av xwîna baranê bû te vedixwar xwîna te bû, baranê vedixwar. Dilopên baranê herikîn ji ser rûyê te. Anîn bîra te; tu herî dawî di avrêlê (nîsanê) de çûbûyî ber baranê û di wê çilesra ne efsûnî de te pê derxistibû ku baran û rondikên te bi hev re ketibûn pêşbaziyek bêdeng lê dawiyê her du jî lingşikestî mabûn.

Erê, şanoya sersalê hatibû, her kes şanoger, her cil ê lîstikvan, her kes cidî bû. Lê baranê te li ser maseya otopsiyê wek kefiyeyek ji dara ziyaretê hatiye dizîn, raxistibû lêkolîn dikir. Dilê te qelaştibû, mîkroskopan digot ku “bi sê helbestên nîvîmayî ji paş ve hatiye kuştin.” Destên te! Destên te yên ku goya ji bo azadiya Kurdistanê bê kurdî bi rişmê hespê boz ve şîn hatibûn, kuştî hatibûn dîtin, di wan de nivîsên kurdî yên ku êdî tu kes naxwîne hatibûn dîtin.

Baranê otopsiyê didomand û te bi çavên pisîkek fediyok a bi zaroktiya tevî kurdan hatî, li hûrgiliyan mêze dikirin. A wayê serê te! Xeyalên ku tê de wekî maran û heştpêyan dimilmilîn ji hêla rastiyên bi qefes vehatibûn rûçikandin (Ma qefes dikarin birûçikînin?). Ez nabêjim lê otopsiya baranê dibêje û ev der ne morga Meletiyê ye, nizanim li ku ye?  “Nizanim li ku”çi ye îcar her hal navê derek pir taybet e ka hiş be, otopsî derman dike lê nemiribûn, bûbûn kevir û nehiştibûn ku xwîn here mejî. Dor hatibû ser sîngê te! Dema bi xencerên taybet qelaştin, beytika hozantiyê jê firiya û her tiştê wê mir! Dema ku her tiştê hêlîna dil, sîng mir, baranê destê xwe ji otopsiyê şûşt; bi fikrên bi perik dirût û fermûara sala nû kişand. Na ew fermûara can û cesedê te yê li bin baranê bû û tu hêna jî wekî temaşevanek filîmên komediya romantîk, bi dilopên barana bi tenê re dimeşiyayî. Ev nivîs dihat bîra te. Te digot “na, niha na! Niha nikarim binivîsim û heya ku xwe bigihînim heyama nivîsandinê jî dê kevin bibe. Niha bisekine.” Lê dil, bîr û hişê te bûbûn pênûs, nedisekinîn, li bin baranê, ji bo baranê dinivîsandin. Li ser eniya te, li ber kaxizên dilê te yê otopsîkirî û bi nîvîmayîna sê helbestan, kuştîmayî dinivîsandin.

Rastî baran e

Sersal bû, wiha digotin. Her hal wateyek wê hebû yan jî ‘serek’ wê. Lew digotin “Sersal, serê salê.” Tu bi meşa ku ji ber êşa serî serxweş bûyî dimeşiyayî. Porê te yê bê kum û kolos şil û pil dibû, serêşa sersalê jî sivik… Ji nişka ve ji te eyan bû, te got; “Ev sersal, sersala kuliyên xemgîn û kêzikên berbiteqîn e!” Navandin girîng bû ku te bigota sersal; a serkeftina pîroz a dîrokî û rojevî ye jî dê tu tişt neguheriya. Lew navandin çiqas bi şewq û şemal an bêsal û desmal be jî nikare rastiyê biguherîne. Lew rastî baran e û te şil dike, dişelîne, dipelîne, di raportek otopsiyê de dihetikîne yan jî digihîjîne asîmanê soromoro.

Te çavên xwe girt û çavgirtî meşiyayî, tiştek nehat serê te. Wekî ku dilopên baranê bûbûn rêber ji te re, li bin guhên dîwêr jî neketî. Çavên girtî, rûyê ku baranê şûştî, gavên bêtirs û bi sermestî. Qasek paşê te dît ku waye baranê sala borî li ser maseyê raxistiye û helbet otopsî! Di nav xwîna ku çûbû ser mejî de darzeytûnek daliqandî hat dîtin. Kesk bû, dijwar bû, Efrîn bû. Ji dilê wê, ax ji dilê wê! Girê Spî ku wek şaşikek spî ketibû bin simên hûtên heftserî derket. Şaşik êdî reş, gir êdî ne spî bû û Serêkaniyê, hemû kaniyan çikandibû. Ne av mabû, ne delav. Sala borî, li ser maseya otopsiyê bûbû raportek bi xwîna kurdan neqişandî, kurdîtî çi xwînbehr e, bi sedsalan e xwînrij e lê dawî lê nayê!

Min bi çavên girtî dît; baranê raporta otopsiya min û ya otopsiya sala nû bi lez xist berîka xwe, bi çavên tije serborî li me mêze kir û çû ber bi serboriyek nû ve.

Îsal bê çiya Newrozê nakim

Di şevek sersalê de risteyên te nexweşiya şairan li xwe pêçan û heta sibê bi wan risteyên Abdula Peşêw kete zikrê: “Îsal bê çiya Newrozê nakim.” Te di gelek Newrozan de xwendibû lê dîsa jî tu ji derveyê şanoya pîrozbahiyê nemabûyî. (Qey pîrozbahî mecbûriyet in ne pîroz û bêkêf in?) Lê îsal ev riste bûn konê te û te xwe welê li wan veşart ku tenê baran dikaribû bigihîje te. Te îsal “Bê çiya Newroz û sersal nekir”! Kî naxwaze bila ew jî neke. Lew mecbûriyetên dagirkeran têra xwe giran û xedar in, hewce nake ku em jî li ser xwe û hev bibarînin. Lê bi serê ku baranê êşa wî şûştî û dilê ku ji bo we demên rûberfîn dixwaze, ji we re dibêjim; sersal û her tiştê we pîroz be, rûgeş û bi kêf be.

Min xwest helbesta xwe ya bi navê “Şûrê hozanan” li vir binivîsim lê min nedît û fêm kir ku meh û nîv berê ew pirtûk jî (Dilavî, helbest, Weşanên Ar) ji hêla gestapoyê ve hatiye talankirin. Niha bê pirtûk û helbest im lê di bîra min de ev riste maye, bila diyarî be ji bo we; “Hozan in, bi dilê xwe tûj dikin şûrê xwe.” Gelo nexweşiya hozanan ne ji ber vê yekê be?

Otopsiya sersalekê

Te îsal nexwest tevli şanoya pîrozkirina sersalê bibî, te got “Ez nexweş im.” Tu bi rastî jî nexweş î, şaîriyek nexweş, (Gelo şairtî navê kîjan nexweşiyê, sernavê kîjan jana zirav e?) lê tu dîsa jî ji her kesê baştir bûyî. Tu zîq sekinî li dawiya salek û li serê salekê. Tevli şahiyan nebûyî. Şahiyên sexte, wekî peykerek sekinî li nêv şevê. Ne salname, ne katjimêr, nebûn xem ji te re, ne ji hîqehîqên piştî saet dozdehan. Rûyê geş ê li ber dilê te, yê Ranyayê bû; di wê paşnîvroya bi tenê de û her rûçûyînek bû. Her çûyîn, lîstikek ku tim ê/a çûyî bi ser diket.

Tu bi serêşiyek dijwar şiyarî sala nû bûyî. Sala nû; êşên kevn, serêşek arkaîk… Te hew dît ku wa tu li ‘bexçeyek tenha’ li ber baranê yî. Te xwest her tişt şil bibe, bi taybetî jî serê te yê ku dûmana êşek kevn jê dikişiya… Saetek, sê çar saet, tik û tenê meşiyayî. Baranê rûyê te şûşt, we bi hev re îskanek av vexwar. Wekî ku ew av xwîna baranê bû te vedixwar xwîna te bû, baranê vedixwar. Dilopên baranê herikîn ji ser rûyê te. Anîn bîra te; tu herî dawî di avrêlê (nîsanê) de çûbûyî ber baranê û di wê çilesra ne efsûnî de te pê derxistibû ku baran û rondikên te bi hev re ketibûn pêşbaziyek bêdeng lê dawiyê her du jî lingşikestî mabûn.

Erê, şanoya sersalê hatibû, her kes şanoger, her cil ê lîstikvan, her kes cidî bû. Lê baranê te li ser maseya otopsiyê wek kefiyeyek ji dara ziyaretê hatiye dizîn, raxistibû lêkolîn dikir. Dilê te qelaştibû, mîkroskopan digot ku “bi sê helbestên nîvîmayî ji paş ve hatiye kuştin.” Destên te! Destên te yên ku goya ji bo azadiya Kurdistanê bê kurdî bi rişmê hespê boz ve şîn hatibûn, kuştî hatibûn dîtin, di wan de nivîsên kurdî yên ku êdî tu kes naxwîne hatibûn dîtin.

Baranê otopsiyê didomand û te bi çavên pisîkek fediyok a bi zaroktiya tevî kurdan hatî, li hûrgiliyan mêze dikirin. A wayê serê te! Xeyalên ku tê de wekî maran û heştpêyan dimilmilîn ji hêla rastiyên bi qefes vehatibûn rûçikandin (Ma qefes dikarin birûçikînin?). Ez nabêjim lê otopsiya baranê dibêje û ev der ne morga Meletiyê ye, nizanim li ku ye?  “Nizanim li ku”çi ye îcar her hal navê derek pir taybet e ka hiş be, otopsî derman dike lê nemiribûn, bûbûn kevir û nehiştibûn ku xwîn here mejî. Dor hatibû ser sîngê te! Dema bi xencerên taybet qelaştin, beytika hozantiyê jê firiya û her tiştê wê mir! Dema ku her tiştê hêlîna dil, sîng mir, baranê destê xwe ji otopsiyê şûşt; bi fikrên bi perik dirût û fermûara sala nû kişand. Na ew fermûara can û cesedê te yê li bin baranê bû û tu hêna jî wekî temaşevanek filîmên komediya romantîk, bi dilopên barana bi tenê re dimeşiyayî. Ev nivîs dihat bîra te. Te digot “na, niha na! Niha nikarim binivîsim û heya ku xwe bigihînim heyama nivîsandinê jî dê kevin bibe. Niha bisekine.” Lê dil, bîr û hişê te bûbûn pênûs, nedisekinîn, li bin baranê, ji bo baranê dinivîsandin. Li ser eniya te, li ber kaxizên dilê te yê otopsîkirî û bi nîvîmayîna sê helbestan, kuştîmayî dinivîsandin.

Rastî baran e

Sersal bû, wiha digotin. Her hal wateyek wê hebû yan jî ‘serek’ wê. Lew digotin “Sersal, serê salê.” Tu bi meşa ku ji ber êşa serî serxweş bûyî dimeşiyayî. Porê te yê bê kum û kolos şil û pil dibû, serêşa sersalê jî sivik… Ji nişka ve ji te eyan bû, te got; “Ev sersal, sersala kuliyên xemgîn û kêzikên berbiteqîn e!” Navandin girîng bû ku te bigota sersal; a serkeftina pîroz a dîrokî û rojevî ye jî dê tu tişt neguheriya. Lew navandin çiqas bi şewq û şemal an bêsal û desmal be jî nikare rastiyê biguherîne. Lew rastî baran e û te şil dike, dişelîne, dipelîne, di raportek otopsiyê de dihetikîne yan jî digihîjîne asîmanê soromoro.

Te çavên xwe girt û çavgirtî meşiyayî, tiştek nehat serê te. Wekî ku dilopên baranê bûbûn rêber ji te re, li bin guhên dîwêr jî neketî. Çavên girtî, rûyê ku baranê şûştî, gavên bêtirs û bi sermestî. Qasek paşê te dît ku waye baranê sala borî li ser maseyê raxistiye û helbet otopsî! Di nav xwîna ku çûbû ser mejî de darzeytûnek daliqandî hat dîtin. Kesk bû, dijwar bû, Efrîn bû. Ji dilê wê, ax ji dilê wê! Girê Spî ku wek şaşikek spî ketibû bin simên hûtên heftserî derket. Şaşik êdî reş, gir êdî ne spî bû û Serêkaniyê, hemû kaniyan çikandibû. Ne av mabû, ne delav. Sala borî, li ser maseya otopsiyê bûbû raportek bi xwîna kurdan neqişandî, kurdîtî çi xwînbehr e, bi sedsalan e xwînrij e lê dawî lê nayê!

Min bi çavên girtî dît; baranê raporta otopsiya min û ya otopsiya sala nû bi lez xist berîka xwe, bi çavên tije serborî li me mêze kir û çû ber bi serboriyek nû ve.

Îsal bê çiya Newrozê nakim

Di şevek sersalê de risteyên te nexweşiya şairan li xwe pêçan û heta sibê bi wan risteyên Abdula Peşêw kete zikrê: “Îsal bê çiya Newrozê nakim.” Te di gelek Newrozan de xwendibû lê dîsa jî tu ji derveyê şanoya pîrozbahiyê nemabûyî. (Qey pîrozbahî mecbûriyet in ne pîroz û bêkêf in?) Lê îsal ev riste bûn konê te û te xwe welê li wan veşart ku tenê baran dikaribû bigihîje te. Te îsal “Bê çiya Newroz û sersal nekir”! Kî naxwaze bila ew jî neke. Lew mecbûriyetên dagirkeran têra xwe giran û xedar in, hewce nake ku em jî li ser xwe û hev bibarînin. Lê bi serê ku baranê êşa wî şûştî û dilê ku ji bo we demên rûberfîn dixwaze, ji we re dibêjim; sersal û her tiştê we pîroz be, rûgeş û bi kêf be.

Min xwest helbesta xwe ya bi navê “Şûrê hozanan” li vir binivîsim lê min nedît û fêm kir ku meh û nîv berê ew pirtûk jî (Dilavî, helbest, Weşanên Ar) ji hêla gestapoyê ve hatiye talankirin. Niha bê pirtûk û helbest im lê di bîra min de ev riste maye, bila diyarî be ji bo we; “Hozan in, bi dilê xwe tûj dikin şûrê xwe.” Gelo nexweşiya hozanan ne ji ber vê yekê be?

Naveroka berê
Naveroka ya piştî vê