20 Nisan, Cumartesi - 2024

Gösterilecek bir içerik yok

Pistinêk mi de aşm, ê bîn de roc

Cemîl Oguz
Cemîl Oguz
Cemîl Oguz serra 1975î de dewa Zengê ya qezaya Lice ya Amedî de ame dinya. Mîyanê 1998-2003an de rojnameyê Azadîya Welatî de karê rojnamegerîye, edîtorîye û redaktorîye kerd. Heta nika zaf kovar, rojname û malperan de nuşteyê ci vecîyayî. Azadîya Welat, ANF, Tîroj û Dîwar de kar kerd. 21ê nîsana 2005î ra nat edîtorîya diyarname.com keno. Roja ke rojnameyê Xwebûnî dest pê weşaneyî kerd ra nat quncik nuseno. Xeylê kitabî nuştî û belgefîlmî amade kerdî.

Na hîkayeya lajêk wa. Lajêkêko ciwan. Ma vacê 17-18 serre. Şima eşkenê vacê wa 20 serre bo zî; ti zirarê ma tede çinî yo. Ma vacin wa namey ci zî Delîl bo.

Wa dewêk de, ma vacin dewey Zenge* de ciwanêke bîbî. Seke şima va, 20 serre bî. Serê sibay hewn ra wişt we, dadê xo ra va: Dayê mi hewnêk ecêb vîna.

Dadî bi kêf vat: Dayê qurban, Delîlê mi, hewno seyîn bî, de mi rê qal bike.

Delîlî va: Ez qal nêkena.

Babî hame, hawna dadî û laj kewtê têver, la dadî kena nêkena laj qalê hewnê xo nêkeno. Babî zî meraq kerd ka çi hewn o ke laj dadî rê qal nêkeno. Babî zî waşt laj qal bikero, da verê zerey ci, lava, hurmet, hêrsbiyayiş, se kerd, se nêkerd feyde nêda, laj ay xo ra niyame war û qal nêkerd.

Babî va ez lajê xo bigîrî berî verê moxtarê dew, pîlê dew o yo, belkî ci qal bikero. Heme têdir şî verê moxtarî. Moxtarî va: Heyran ka mesela çi bî, ti çirê dadî û babê xo aciz kenê, de vace, to çi hewn vînawo?

Moxtarî zî kerd, nêkerd Delîlî qalê hewnê xo nêkerd. Moxtarî zî zehf meraq kerd ka eno çi hewn o ke her kesî ra nimneno. Moxtarî xo ra nêgirot, verê xo da babî û va: Deza, bê ma tûtî berê qereqole, belkî ewca vaco.

Babî va: Temam

Moxtar, Delîl û dadî û babê ci kewtî rayîr. Verê xo dayî qereqolê Hezanî*. Dima ra çende saetanê reyrayîşî resay Hezan, şî qerepol, hal û mesela serleşkerê qereqolî rê vatî û dewam kerdî: Ma se kenê nêkenê ma rê qal nêkeno ka çi hewn vînayo. Hela ti tera çîke vace belkî goş bido to.

Serleşkerî zî meraq kerd, verê xo da tûtî: Wareza, ka vace, to çi hewn vînayo.

Ê zî kerd nêkerd lalî qalê hewnê xo nêkerd. Serleşkerî va: Ti şerm kenê ez heminan bikerî teber, mi tenî rê vaje.

Lacî va: Nê, mesela a nîya. Ez nêvana.

Serleşkerê qereqole va: Bawne ti nêvajê ez do to berzî nezaret, ti hendî nêşkenê vecîyê teber.

Reyna zî lajî nêva. Laj di ay xo de israr kerdêne, înan zî fek tera vera nêdayne. Jo, di, hîrê, lavay, qelebalix, hêrsbîyayîş, waştiş û hum û gume dewam kerdî. Tam a esna de pîlêk ame qereqolî qey karê ci estbî. Ma vaci namey ê zî wa Celadet bo. Celadet hawna dadî weled erzena, jo nêzano ka çi vano, şî verê înan, va:

– Xêr o, şima se kenê, vengê şima şino heta Licey… Tay mendo lîceyicî bêre goştarî şima…

Serleşkerî va Celadet wele hal û mesela anawa, ma kenê nêkenê ma rê qalê hewnê xo nêkeno. Celadetî verê xo da lajî û va: Wareza, xêr bo, ka to çi hewn vîna?

Lajekî çawey “xêr bo” şinawit va: Bawnê, şima endêke tenî etîyayê joy nêva xêr bo, joy nêzana vaco xêr bo, enî xaloy va. Serê heme çî xêr o. Xêr çinê bo çî nêbeno. Xêr ma beno sere, bêxêr ma beno peynî. De ez vacî.

Heminan va: Wele ti rast vanê.

Lajî va: De ez qal bikerî. Emşo mi hewn vîna di pistinêk mi de aşmî, pistino bîn de roj bîbî. Ez anakî hewn ra wişta we.

Serê ene joy ra dadî û babî şaş bîbî, hewn tenî eno bî nêvatê?.. La Moxtarî va:

– Wele ti lajêko zaf biaqil ê. Keynayêk mi esta ez do aye bidî to, bibe zamayê mi.

Serleşkerî verê xo da moxtarî: Moxtar, wele ti zî rast vanê. Ez do zî keynayê xo bidî ci.

Delîlê ma keynayê moxtarî zî, keynayê serleşkerî zî girot û va: Bawnê, pistinêk mi de aşmî, ê bînî de zî roj est o.

Bi kêf û şahî geyray a û hamey dew.

***

Not: Ez bi hîkayan biya pîle. Pîlanê ma zehf ma rê hîkayey vatê. Mi ê bi namey “Hîkayeyey Tûtînî Mi” kom berdî û belkî rocêke ma neşr bikerin. Ene hîkaye zî jo înan ra bî. Tiya de mesela a wa ke heme çî bi “wa xêr bo” dest pa keno. A rast wazenê di destpakerdinê heme çî de însan pozîtîf bo, bi weşî dest bi çî/karî bikero. A çaxî go bi ser biko. Mi waşt enka jo ê hîkayan re şimadir bare bikerî. Kakilê hîkayan mi nêxerepnay, la gorey ziwanê enka min saz kerdê.

*Zenge û Hezan, wirdî zî dewey Liceyê.

Pistinêk mi de aşm, ê bîn de roc

Cemîl Oguz
Cemîl Oguz
Cemîl Oguz serra 1975î de dewa Zengê ya qezaya Lice ya Amedî de ame dinya. Mîyanê 1998-2003an de rojnameyê Azadîya Welatî de karê rojnamegerîye, edîtorîye û redaktorîye kerd. Heta nika zaf kovar, rojname û malperan de nuşteyê ci vecîyayî. Azadîya Welat, ANF, Tîroj û Dîwar de kar kerd. 21ê nîsana 2005î ra nat edîtorîya diyarname.com keno. Roja ke rojnameyê Xwebûnî dest pê weşaneyî kerd ra nat quncik nuseno. Xeylê kitabî nuştî û belgefîlmî amade kerdî.

Na hîkayeya lajêk wa. Lajêkêko ciwan. Ma vacê 17-18 serre. Şima eşkenê vacê wa 20 serre bo zî; ti zirarê ma tede çinî yo. Ma vacin wa namey ci zî Delîl bo.

Wa dewêk de, ma vacin dewey Zenge* de ciwanêke bîbî. Seke şima va, 20 serre bî. Serê sibay hewn ra wişt we, dadê xo ra va: Dayê mi hewnêk ecêb vîna.

Dadî bi kêf vat: Dayê qurban, Delîlê mi, hewno seyîn bî, de mi rê qal bike.

Delîlî va: Ez qal nêkena.

Babî hame, hawna dadî û laj kewtê têver, la dadî kena nêkena laj qalê hewnê xo nêkeno. Babî zî meraq kerd ka çi hewn o ke laj dadî rê qal nêkeno. Babî zî waşt laj qal bikero, da verê zerey ci, lava, hurmet, hêrsbiyayiş, se kerd, se nêkerd feyde nêda, laj ay xo ra niyame war û qal nêkerd.

Babî va ez lajê xo bigîrî berî verê moxtarê dew, pîlê dew o yo, belkî ci qal bikero. Heme têdir şî verê moxtarî. Moxtarî va: Heyran ka mesela çi bî, ti çirê dadî û babê xo aciz kenê, de vace, to çi hewn vînawo?

Moxtarî zî kerd, nêkerd Delîlî qalê hewnê xo nêkerd. Moxtarî zî zehf meraq kerd ka eno çi hewn o ke her kesî ra nimneno. Moxtarî xo ra nêgirot, verê xo da babî û va: Deza, bê ma tûtî berê qereqole, belkî ewca vaco.

Babî va: Temam

Moxtar, Delîl û dadî û babê ci kewtî rayîr. Verê xo dayî qereqolê Hezanî*. Dima ra çende saetanê reyrayîşî resay Hezan, şî qerepol, hal û mesela serleşkerê qereqolî rê vatî û dewam kerdî: Ma se kenê nêkenê ma rê qal nêkeno ka çi hewn vînayo. Hela ti tera çîke vace belkî goş bido to.

Serleşkerî zî meraq kerd, verê xo da tûtî: Wareza, ka vace, to çi hewn vînayo.

Ê zî kerd nêkerd lalî qalê hewnê xo nêkerd. Serleşkerî va: Ti şerm kenê ez heminan bikerî teber, mi tenî rê vaje.

Lacî va: Nê, mesela a nîya. Ez nêvana.

Serleşkerê qereqole va: Bawne ti nêvajê ez do to berzî nezaret, ti hendî nêşkenê vecîyê teber.

Reyna zî lajî nêva. Laj di ay xo de israr kerdêne, înan zî fek tera vera nêdayne. Jo, di, hîrê, lavay, qelebalix, hêrsbîyayîş, waştiş û hum û gume dewam kerdî. Tam a esna de pîlêk ame qereqolî qey karê ci estbî. Ma vaci namey ê zî wa Celadet bo. Celadet hawna dadî weled erzena, jo nêzano ka çi vano, şî verê înan, va:

– Xêr o, şima se kenê, vengê şima şino heta Licey… Tay mendo lîceyicî bêre goştarî şima…

Serleşkerî va Celadet wele hal û mesela anawa, ma kenê nêkenê ma rê qalê hewnê xo nêkeno. Celadetî verê xo da lajî û va: Wareza, xêr bo, ka to çi hewn vîna?

Lajekî çawey “xêr bo” şinawit va: Bawnê, şima endêke tenî etîyayê joy nêva xêr bo, joy nêzana vaco xêr bo, enî xaloy va. Serê heme çî xêr o. Xêr çinê bo çî nêbeno. Xêr ma beno sere, bêxêr ma beno peynî. De ez vacî.

Heminan va: Wele ti rast vanê.

Lajî va: De ez qal bikerî. Emşo mi hewn vîna di pistinêk mi de aşmî, pistino bîn de roj bîbî. Ez anakî hewn ra wişta we.

Serê ene joy ra dadî û babî şaş bîbî, hewn tenî eno bî nêvatê?.. La Moxtarî va:

– Wele ti lajêko zaf biaqil ê. Keynayêk mi esta ez do aye bidî to, bibe zamayê mi.

Serleşkerî verê xo da moxtarî: Moxtar, wele ti zî rast vanê. Ez do zî keynayê xo bidî ci.

Delîlê ma keynayê moxtarî zî, keynayê serleşkerî zî girot û va: Bawnê, pistinêk mi de aşmî, ê bînî de zî roj est o.

Bi kêf û şahî geyray a û hamey dew.

***

Not: Ez bi hîkayan biya pîle. Pîlanê ma zehf ma rê hîkayey vatê. Mi ê bi namey “Hîkayeyey Tûtînî Mi” kom berdî û belkî rocêke ma neşr bikerin. Ene hîkaye zî jo înan ra bî. Tiya de mesela a wa ke heme çî bi “wa xêr bo” dest pa keno. A rast wazenê di destpakerdinê heme çî de însan pozîtîf bo, bi weşî dest bi çî/karî bikero. A çaxî go bi ser biko. Mi waşt enka jo ê hîkayan re şimadir bare bikerî. Kakilê hîkayan mi nêxerepnay, la gorey ziwanê enka min saz kerdê.

*Zenge û Hezan, wirdî zî dewey Liceyê.