Va, “Mêrdey mi zor da serê mi, mi dest bi rotişê tiryakî kerd. La ez ê ra hez kena, enka zî bo, ezo reyna te ra hez bikerî.”
Va, “Wexto babê mi merd, ez pîzey dadê xwu de bîya. Biray mi, mi ra pîlêrî bî, înan ew girot verê xwu, la ez dawa yûrdê tûtanê bêwayîran. Ez pîzey dadê xwu de bîya. Ez keyna bîya.”
Va, “Ti bêoxir a, loma ez nêgirota verê xwu. Ez dawa yûrt. Ez bêwîr, bê keye bîya, qe keyeyê mi çinêbî, mi her waşt keyeyê mi bibo. Eno hepisxane mi rê zey keyî yo.”
Va, “Mi ra vatê, to zîna kerda. Zîna çi ya? Semedê zîna înan ez eşta tîya. La mi ê ra hez kerdbî.”
Va, “Mi yew nêkişt, kiştiş kerd serey mi. Ez şirawita tîya.”
Enî vatişî û zehf vatişê bînî ê cinîyan ê, di belgefîlm de estê û ma enî vatişî hîkayey ê belgefîlmî ra girotê.
Ma şinê ro belgefîlmêk temaşe kenê. Belgefîlm Hepisxaney Baabda de derbas beno. Baabda bajarêkê Lubnanî yo. Û cinîyî ê belgefîlmî de xeberî danê. Tenî cinî yî. Ne tûtî, ne merdêy. Tenî cinîyî û her yew bi semedêkê bînî hamey girotişî. Her yew wayîrê trajedî yê.
Seran ra, serey 2012’î ya. Derhênerey fîlman û terapîst Zeina Daccache projeyke terapî/tiyatro virazena û şina 10 aşmî hepisxane de pîrekandir xebetêna. Di çarçovey proje de hem terapî dana înan û hem zî înandir kayêkê tîyatroyî virazena.
Cinîyî xeberî danê. Her yew derdê xwu, se kerdo, çawey kewtê hepisxane û enka ra pey wazenê se bikerê anê ziwan. Û helbet zehfê cayan de bermenê. Henî înan ra zor danê xwu, nêwazenê bibermê zî. La terapîste û derhênere ke a zî cinî ya, vana “xwû megîrê, zor medê xwu, bibermê, xwu rehet bikerê”. Înan terapî kena. Rey dana vernî înan. Û peynî de enî pêvajoy ra belgefîlmêk zî kena hedre.
Namey “Rojnivîskey Şehrazade” nana ro belgefîlm ke kayey tîyatro zî bi enî nameyî kay kena.
Ê pîrekandir kayê “Rojnivîskey Şehrazade” vernî de hepisxane de kay kena. Ew roc qeybî heme cinîyanê hepsî rocêke muhîm o; çimkî malbatê înan zî, dadî, babî, bira, tûtî înan yenê hepisxane û têdir temaşe kenê.
Stenbol de bi namey “Rocanê Belgefîlman a Kamco Mafê Merdiman?” festîvalêke her sere yena viraştîşî. Emsar miyanê rocanê 9-13.12.2023’nan de virazîya. Emsar rey 13’inan bî festîvale virazêna û di enî çarçovî de belgefîlm û fîlmanê serê mafê merdiman de mocnenê ra. Tirkîya ra, welatanê teberê Tirkîya ra belgefîlman/fîlman anê û mocnenê ra.
Ez bi xwu zî her sere şina ro belgefîlman temaşe kena. Yew belgefîlmo ke zehf tesîr ro min kerd eno bî. Belgefîlmo ke trajedî cinîyan mocneno ra, peynî de hêvî zî dano înan. Çimkî terapîya ke hamiya viraştişî kerd ke ê cinîyî tewf zehf bizanê se kenê, go se bikerê û bizanê wayîr ro heqê xwu veciyê. Û peynî belgefîlmî de eno tesîr xwu mocneno ra, tevgerêka cinîyan ê bajarî de virazêna. Reyna belgefîlm ano vîrê merdimî ke tevgera cinîyan çiqa muhîm a û rêxistinî qeybî înan eşkena se bikero.
Belgefîlmî heta enka zehf festîvalan de hamey mocranayişî û xelatî zî girotê. Eger cayke şama rast hamey û îmkanê şima bîbî, ro belgefîlm temaşe bikerê.
Kunye:
Scheherazade’s Diary / Rojnivîskey Şehrazade
Derhêner: Zeina Daccache
Lubnan, 2013, 80’ deqe,
Ziwan: Erebî
