Qetlîyamê Kizildere ser o 51 serrî derbas bîyî. Waştişê têkoşîn, qerardarîye û bawerîya Mahîr Çayan û rayîrhevalanê ci ewro zî manaya girde teşmîl kenê. Hem Kurdistan hem zî Tirkîya de ruhê xoverdayîşî ciwîyeno.
Yeno zanayene ke 12ê adara 1971î de Tirkîya de derbeyêke qewimîyaye. Derbe ra tepîya îdareyê faşîstî şorişgêran ser o tedaya xo zêdînaye. Na çarçewa de Denîz Gezmîş, Huseyîn Înan û Yusuf Aslan ameyî tepiştene. Bi destê Mehkemeya Leşkerî ya Îdareyê Orfî ya Anqara ameyî muhakemekerdene. Bi bahaneya binpaykerdişê maddeya 146. ya Qanûnê Ceza yê Tirkî derheqê Gezmîş, Înan û Aslanî de qerarê dardkerdişî gêrîya. Dima ra nê qerarî ser o parlamentoyê Tirkîya de raydayîş virazîya. Peynîya raydayîşî de 48 parlamenteran red kerd, 273 parlamenteran qebul kerd. Mîyanê qebulkerdoxan de nameyê Suleyman Demîrel û Alparslan Turkeşî zî estbî. Serekkomarê Tirkîya Cevdet Sunayî 23ê adara 1972î de qerarê parlamentoyî tesdîq kerd.
Unye ra ver bi Kizildere
Nê qerarî bêguman tesîrê şorişgêranê ciwananê bînan kerd. Mahîr Çayan û hevalê ci zî rîyê nê qerarî ra xeylê xemgîn û hêrs bîyî. Înan waşt ke dardkerdişê hîrê rayîrhevalanê xo asteng bikerê. Na çarçewa de çalakîyêke ameye plankerdene. Mahîr Çayan, Ertugrul Kurkçu, Cîhan Alptekîn, Omer Ayna tede 6 merdimî 26ê adare de bi dizdî kewtî qezaya Unye ya Ordu. Uca de bînayêka 4 qatine de kanadayijêk û 2 îngilizî ciwîyêne. 3 merdimî bargehê radarê NATOyî yê Unye de xebitîyêne. Mahîr Çayan û hevalanê ci a roje yanî yewşeme şan de nê 3 merdimî remnayî û berdî dewa Kizildere ya qezaya Nîksarî ya Tokatî. Remnayîş xeylê serkewte bî. Çike dewleta tirke têna dişeme serê sibayî de hayîdar bîye.
Hasan Yilmazî xorona
Çayan û hevalanê ci verî 3 merdimê xerîbî berdî gewêke. Bado ê şîyî keyeyê muxtarê Kizildere. Hukmatê Nîhat Erîmî xebera remnayîşî girewte, la nêzanayêne ke xoverdayoxî ça de yê. Bi nê hawayî cendirmeyanê tirkan 29ê adare de serê rayîrê Unye-Nîksarî de dest pê cigêrayîşî kerd. Wextê kontrolê rayîrî de Hasan Yilmaz ame cigêrayene. O nêeşka nasnameyê xo îspat bikero û netîce de hetkarîya ke xoverdayoxan rê kerda xoronaye. Yilmazî vato ke ey seba 10 hezar lîra xoverdayoxî berdê dewa Kizildere û gewêke de ca kerdê.
30ê adare de pêkewtiş
Xoronayîşê Hasan Yilmazî ra dima artêşa tirke kewte mîyanê Kizildere. Gama ke muxtarî dî ke leşkerî dormeyê dewe girewto, ci rê vat ke xoverdayoxî keyeyê ey de yê. Bi nê hawayî leşkerê tirkî dormeyê banî girewt û pêkewtişî dest pê kerd. Netîceya pêkewtişî de 30ê adare de Mahîr Çayan, Hudaî Arikan, Cîhan Alptekîn, Nîhat Yilmaz, Ertan Saruhan, Ahmet Atasoy, Sînan Kazim Ozudogru, Sabahattîn Kurt, Omer Ayna û Saffet Alp ameyî qetilkerdene. Têna Ertugrul Kurkçuyî xo mereke de pawit û xelisîya.
