Rûsya û dewleta Osmanî mabênê xo de xeylêk şerî kerdî. Nê şeran ra ju, serranê 1877-1878î de ame ca. Nameyê nê şerî yo bîn bi tirkî “93 Harbi” yo. Dewleta Osmanî bitaybetî Kurdistan de seba serkewtişî kurdan rê bawer kerdêne. Aye waştêne ke bi hetkarîya eşîranê kurdan artêşa rûsan bêtesîr bikero. Nê konteksî de mordemo tewr namdar Şêx Ubeydûllahê Nehrî bala îdareyê Osmanan antîbî. Çike o Kurdistan de wayîrê zaf nufûzê girsî bî. Bi xo giredayeyê terîqetê Nakşîbendî bî. Nê semedî ra îdareyê tirkan planê xebitnayîşê murîdanê ey kerdêne. Coka wextê şerî de kurdîstan de bi destê Osmanan zafî konseptê “cîhad-ı ekber” ameyî xebitnayene. Tekkeyê Nehrîyo ke merkezê “îrşadî” bî çimê tirkan de sey cayo girîng say bîyêne.
Şêx Ubeydûllahî waştişê îdareyê Stenbolî qebul kerd. Birastî ey de ne ruhê cîhadî ne Rûsya ra bacî ne kî seba welatê tirkan patrîotîzm estbî. Ey waştêne ke mordemanê xo yê kurdan sayeyê şerî çekdar bikero û înan verba dewleta Osmanî xoverdayîşêkê tesîrdarî rê amade bikero. Şêxî goreyê planê xo Colemerg, Botan û Îran ra xeylêk mîlîsî dayî arê. La hêzanê Şêx Ubeydûllahî şer de qet nêwaştêne pêro dê. Mîyanê înan de bêîteat ame ca. Bitaybetî ê rîyê meaşî û xidaye destanê xo de bi çekanê neweyan mintiqayê şerî ra remayîbî. Peynîya şerê 1877-1878î hem seba îdareyê Osmanî hem kî seba Kurdistanî zaf giran bîye. Çike şerî ra dima herêmê kurdan de feqîrîye, nêweşîye û vêsanîye xo musna.
Hetêk ra îdareyê tirkan bacê girsî girewtêne, hetêkê bînî ra Îranî tedaya ekonomîke kerdêne. Kurdistan de çi pers kenê “entropî” estîbî. Seba sarê Kurdistanî êdî serewedaritiş ganî bî. Şêx Ubeydûllahî cayanê bînan ra şêxî û halîfeyî dawet kerdî Şemzînan. Îta de Temmuze 1880î de ameyî têhet. Peynîya qiseykerdişî de hemverê dewleta Osmanî û Îranî qerarê xoverdayîşî vejîyaybî. Şêxî ra teber domanê xo Seyyîd Abdulqadîr û Mihemmed Siddikî (Sadik) kî xoverdayîş organîze kerdêne. Amancê xoverdayoxan têyna raştkerdişê şertan nêbî. Amancê înan o bîn ronayîşê Kurdistanê xoserî bî. Çike Şêx Ubeydûllahî mektuba xo ya ke 5ê Teşrîna Verêne ya 1880î de mîsyonerê Amerîkayî Dr. Cochranî rê rusnaybî vatêne ke kurdî 500 hezarî yê û binê bandora dewletanê bînan nêwazenê biciwîyê. Şêxî waştêne ke dewleta kurdan rono.
Şêx Ubeydûllahî zanêne ke bêhetkarîya dînamîkanê xerîbîyan serkewtiş nêbeno. Nê kontekstî de Îngîlîzan rê tayê mektubî nuştî. La înan şêxî rê cewabo negatîf da. Çike şerê 93î ra nat Îngîlîstanî dewleta Osmanî girewtîbî binê tesîrê xo. Mabênê înan de 4 Hezîrana 1878î de peymana Qibrisîya ke kontrolê girawe dayêne Îngîlîstan ameye îmza kerdene. Na peymane ra tepîya îdareyê tirkan giredayeyê Îngîlîstanî bî. Yanî dewleta Osmanî sey “vassallûs” kewte binê destê Îngîlîzan. Nê semedî ra îdareyê Îngîlîstanî nêwaşt vassalûsê xo vîndî bikero.
No dem ju dînamîko bîn o hêzdar estbî. Rûsya kî xeylê bala şêxî antêne. Bi rastî şêxî Rûsya rê zafêr bawer kerdêne. Heta ey wina vatîbî “Hetekê şêrî de vindertene, hetekê luye de vindertene ra rindêr o.” Şêx Ubeydûllahî seba hetkarîye wusar 1881î de mordemê xo yê nêzdîyî Mihemmed Seîd Efendîyî ardimkerdoxê konsolosê Rûsya yê Wanî K.P. Kamsarakanî rê rusnaybî. Labelê netîceyêko pozîtîf nêgirewtîbî. Kamsarakanî derheqê nê pêvînayîşî de sersefîrê Rûsya yê Stenbolî E.P. Novîkov xeberdar kerd. Novîkovî nêzdîbîyayîşê Kamsarakanî tesdîq kerd û pabestiş bi şêxî qet pêşnîyaze nêkerd. Rûsya nêwaştêne serewedaritiş heta Îranî vila bibo. Çike mabênê nê di dewletan de kî têkilîyê rindî estbî. Oxina ke Îngîlîstan dişmenê Rûsya bî, la aye xoverdayîşê kurdan rê ardim nêkerd. Çimê çarî de destdayîşyewbînanê mabênê Rûsya û Îranî girîngêr bî.
Şêx Ubeydûllah hamnan 1881î de bi destê îdareyê Stenbolî ame veng dayene. Çike o sey tehluke ame dîyene. Sarê Stenbolî û merdimanê siltanî Abdulhamîdê IIinî bi merasimê şerefî vera ci şîbî. Heta seba şêxî tope ameye eştene. La bado îdareyê siltanî o pêgirewt. Şêx kêmî-zêde 1 serre tepîşte mend. Serre tepîya bedlê têcîrî de rema û şî Potî. Îta ra kî gina rayîr û şî Wan. Dima şêxî xoverdayîşê xo berdewam kerd. Labelê serkewte nêbî. Dewleta Osmanî o û lajê ey Abdulqadîr pêgirewt, dima nefî kerd Mekke. Şêx serra 1883 de Mekke de şî rehmet. Semedê çinbîyayîşê organîzasyonî, xijokîya eşîranê kurdan û pragmatîzmê hêzanê teberan xoverdayîş ser nêkewt.
