Li Rûsyayê, nêrîna ku armanca Amerîka û “rojavaya kolektîf” a di pêşengtiya wan de çareseriya dawî ya pirsgirêka Rûsyayê ye, roj bi roj berbelav dibe. Ev armanc weke têkbirina Rûsyayê, îmhakirina potansiyela wê ya leşkerî, jinûve avakirina dewletbûna wê, jinûve girêdana nasnameya wê û tasfiyekirina yek dewletî tê dîtin. Ev nêrîn demeke dirêj e li ser ramana siyaseta derve heye. Di sal û nîvek derbasbûyî de gelek tişt guherîn. Îro ev feraset li ser armancên Rojava tê dîtin. Xwedî karakterek bi îstîkrar û aqilane ye. Rûsya bi xwe li dijî Ukraynayê ku hebûna wê di şekl û sînorên xwe yên berê de, li Moskowê weke pirsgirêka sereke ya ewlehiyê tê dîtin, siyasetek aktîv a berevajî dimeşîne.
Tecrûbeya dîrokî ya sedsala borî nîşan dide ku têkbirina têkçûnek bi tevahî li dijî dijmin û piştre jî avakirina dewletbûna wî, ji îstîsnayekê zêdetir rêgezeke pratîka siyaseta derve ye.
Tevî bi hêviya krîzek nû senaryoya operasyoneke leşkerî ya berfireh a li dijî Ukraynayê ji hêla gelek kesan ve ne gengaz hate hesibandin. Rûsya bi kûrahî di nav aboriya cîhanî ya rojava-navendî de ye. Têkiliya bazirganiyê ya bi Yekîtiya Ewropayê (YE) re bilind bû. Li Rûsyayê nirxek redkirina rojava tune bû, her çend hin diyardeyên civakî û tevger hatin rexnekirin û bi zivirandina nirxên kevneşopî berdêlek xwezayî da. Ji bo Moskowê ewlekariya sînorên rojavayî mijareke sereke ma. Xuyaye rayedarên rûs ji neçarîbûna leşkerîbûna hêdî ya hem Ukrayna hem jî baskê rojhilatê NATO’yê derketine, li dû wê krîzek leşkerî di demek neguncav de ji bo Rûsyayê derket holê. Biryara operasyona leşkerî ya pêşîlêgirtinê bû xala dubendiyê ku bi awayekî radîkal pirsgirêkên hevrikiyê zêde kir. Pevçûna leşkerî ya paşê bi piranî mîrateya serdema pişt-Sovyetê pûç kir.
Aşkera ye ku Rûsya dê her tiştî bike ji bo parastina statukoya nû ya erdnîgarî û her wiha ji bo têkbirina potansiyela leşkerî ya Ukraynayê bi qasî ku pêkan be. Her wiha diyar e ku wê rojava ji bo westandina Rûsyayê her tiştî bike û eger şert û mercên wê guncav bin dê pirsgirêkên navxweyî ji bo berjewendiyên xwe bi kar bînin.
Pirs vekirî dimîne ‘Dê krîza heyî çawa bi dawî bibe?’ Niha çareseriyeke siyasî ji aloziya Rûsya û Ukraynayê re nîne. Berdewamiya her peymana aştiyê, ger ku pêk were jî, pirseke mezin e. Rojava ji zêdebûneke leşkerî ya tund û şerekî bi Rûsyayê re ditirse ku dikare zû veguhere danûstandina êrîşên nukleerî.
Lêbelê tevlîbûna leşkerî ya gav bi gav ya NATO’yê di pevçûnê de nayê redkirin. Di medyaya rojavayî û materyalên analîtîk de perspektîfên aloziyên navxweyî yên li Rûsyayê bi berfirehî têne nîqaşkirin. Heya niha nêrînên bi vî rengî di helwestên fermî de bi awayekî zelal xuya nakin. Lê derbasbûna ji tetbîqatên pispor û daxuyaniyên populîst ên siyasetmedarên takekesî ber bi helwestek fermî dibe ku tenê mijarek demê be. Pirsgirêka di hêzek mezin a nukleer de xetereyên mezin çêdike. Lê li rojava dibe ku ew ji pevçûneke leşkerî ya rast e rast kêmtir bin û teqîneke navxweyî dikare bihêle ku Rûsya demeke dirêj ji lîstikê were derxistin û hewl bide ku pergala xwe ya siyasî jinûve ava bike.
Bi geşbûna bûyeran re parastina dewletbûn û serweriya Rûsyayê dîsa dibe sedema sereke ya pevçûnê. Di metirsiyê de dewletbûna Ukraynayê ye. Bi îhtimaleke mezin ew ê ji qeyrana heyî bi potansiyela têkçûyî, sînorên qutkirî û bi tevahî girêdayîbûna hêzên derve derkeve holê.
