Tarîxê serewedaritiş û têkoşînê kurdan ê hemverê îşxalkerdoxan de her tim xîyanet vejîyayo vernîya înan û bîyo sebebo tewr pîl ke şarê kurdî nêreso azadîya xo û warê ey bêro perçekerdiş û pêwa bi mîlyonan nufusê xo bindest bimano. Îşxalkerdoxan her wext nê şexsîyetê neweyî xo rê xebetnayê û ma eşkenê vajê ke hukmê xo heta nika kurdan ser de dewam kerdo.
Kurdê ke hetê îşxalkerdoxan ra heme hawayî heqanê xo yê netewebîyayîşî ra bêpar ameyê verdayîş, rîyê xîyanetkaran ra ke xeylêk reyan sey sîlehî, sey hemkaranê xoroteyan heta sey celadan, hemverê netewa xo yanê hemverê şarê xo ameyê xebetnayîş û azadîya xo ra bêpar mendê. Na polîtîkaya xorotişî ya ke serra 1891î de bi Alayanê Hemîdîye dest pêkerd, 1985 de bi cerdevanîye (qorîcî) dewam kerd. Roja ma ya ewroyî de zî hetê sîstemî ra ancî cerdevanî, ajanî û kontratî şarê ma rê yenê ferzkerdiş.
Îqtîdaran senîn ke waşto kurdan ruh, ziwan û kulturê ci ra dûrî bifînê, wina zî şuxilîyayê ke kurdanê ke goreyê waştişanê sîstemê înan ê îşxalkerdoxî têgeyrenê virazê. Yanî kurdanê xayînan, xîyanetkaran, bi nameyê bînî xoroteyan virazê. Helbet na îdeolojîya îqtîdaran a lêşine ya ke bi seserran o dewam kena, tesîrêkê negatîfî û tehrîbkarî şarê ma ser de viraşto û hema zî virazena. Şarê ma bi seserran o ke derbeyê tewr girdî nê xayîn û xoroteyan ra werdo. Alayanê Hemîdîye yê eşîran ê ke bi hawayêkê resmî îşxalkerdoxan rê çetetî kerdêne, cerdevanê xoroteyî yê ke bi hawayêkê resmî celadîya ewladanê şarê kurdî kenê ra bigî heta grûbanê sey hîzbîkontran ê ke bi nameyê dînî tetîkkeşîya îqtîdarî kerdêne, keyeyê Berzanîyan ra bigî heta partîyanê sey ENKSyî yê ke bêşerm û bêfedî eşkera kîşta îşxalkerdoxan de ca girewtê, temamê xo kewtê gonîya şarê kurdî, azadîya şarê kurdî û xoserîya warê kurdan kerda qurbanê menfîetanê xo yê şexsî.
Keyeyê Berzanî zî nê nimûneyan ra yewo ke semedê berjewendî û îqtîdarê xo yê şexsî kurdan keno qurban. Têkilîyanê lêşinan hemverê netewa xo de îşxalkerdoxan dir nano ro û beno sebeb ke tetîkkeşî bi hawayêkê asanî Kurdistanê Başûrî de ca bigîrê. 4 teşrîna verêne de akademîsyene û rojnamegere Nagîhan Akarsele mîyanê Kurdistanî de ameye şehîdkerdiş. Ma zanê engişta kamî nê qetilkerdişî de esta. Ma zanê ke nê sifreyê gonî de semedê çend berjewendîyanê erjanan, gonîya şarê kurdî ameya rotiş. Başûrê Kurdistanî êdî kurdistanijan rê bîyo wareyê goristanî. Endamê MÎTî, tetîkkeşî uca de bi hawayêkê asanî cîrît erzenê û sîyasetmaderanê kurdan, welatparêzanê kurdan qetil kenê. Nê pêro îmkanan kam dano înan? Senîn eşkenê hende rehet uca de ca bigîrê û bieşkê wehşetanê winasîyan bikerê? Eke xîret û damara netewebîyayîşê Berzanî û eşîra ci dir bibîyêne, ruhêko Kurdistanî ci dir bibîyêne, do wareyê Başûrê Kurdistanî de kurdî wina asan nêameyêne qetilkerdiş.
Dewleta tirke xususî hende serê xoroteyan de vindena. Zana ke sistkerdişê têkoşînî, nêresayîşê azadîye xoroteyan dir mumkin o û tersê ci yo tewr pîl zî yewbîyayîşê netewa kurde yo. Çi serewedaritişê kurdan bîyê, bi xoroteyan dir eşkeya ke asteng biba. Serewedaritişê Mîr Bedirxanî ra bigî Agirî, Koçgirî, Şêx Seîd û Seîd Rizayî ra heta nika çi serewedaritişî bîyî, bi xoroteyan dir vernî padaya. Yanî seke aseno dewlete na polîtîka bi hawayêke sîstematîkî ca ana û do dewam zî bikera. La ganî ma destûr nêdê nê xayînan û hemverê polîtîkaya dewlete veng vejê. Ganî ma tarîxê xo ra derse vejê. Ma veng û hêzê Enkîduyan, Harpagosan, Yezdanşeran, Bekoyan, Îdrîs-î Bîtlîsîyan û Berzanîyan biqedênê û nêverdê helm bigîrê. Eke pêro kurdî bibê yew, do nê xorotoxî nêeşkê wina hêzdar bibê û ma do yewbîyayîş û xoserîya xo de azad bibê.
Ez wazena tewr peynîye de vatişê ke ma yê verênan bîyarî vîr û ma nê vatişî ra fehmêk vejê. Kal û pîranê ma vato ke “eke kermê dare dare ra nêbo, dare kermin nêbena.” Ma gerek nê timî hişê xo de verdê. Fehmê neteweyî, fehmê yewbîyayîşî ruh û mezgê xo de neqş bikerê. Ma ê kerman dare ra bifînê û a dara azadîye bi yewbîyayîşê kurdan awe bidê û bikerê zergûn.
