7 Mayıs, Salı - 2024

Gösterilecek bir içerik yok

Lîberalîzma post-demokratîk

 

‘’Wexta ku demokrasiya lîberal a esas xwe dispêre çîna navîn, di lîstika herî mezin a demokrasiyê de li hemberî hêzên demokratîk bi ser dikeve û armanca wê ew e ku demokrasiyê pûç û nava wê vala bike. Burjûwaziya lîberal, demokratên lîberal di rewşa pêşketinên bi hêz ên demokratîk de dikarin weke baskekî çepgir bi awayekî erênî rabin. Ya divê haya mirov jê hebe jirêderketina çîna navîn e. Li dijî têkoşîna civakê ya demokratîkbûnê, kapîtalîzm di warê bikaranîna çîna navîn de têra xwe bûye xwedî tecrûbe û ezmûn.’’

Abdullah Ocalan

Dîroka lîberalîzmê tenê çend sedsal in lê di demeke kin de ev meyla felsefî, siyasî, aborî hêdî hêdî bû îdeolojiya serdest, di serî de li cîhana rojava, ramanên lîberalîzmê piştî Şerê Cîhanê yê Duyemîn, dema ku hewce bû ku nirxên gerdûnî, bi gîştî bipejirînin, bi hêviya ku ew ê bibin bingeheke xurt ji bo hevgirtina mirovî ya gerdûnî û rê li ber pevçûnên nû yên bixwîn vegerînin, piştî Şerê Cîhanê yê Duyemîn hêzeke bihêz wergirtin di pîvana gerdûnî de.

Lê di qonaxeke diyarkirî de, Rojava hêdî hêdî û mîna ku bi tesadufî ji gerdûnîbûna prensîbên bingehîn ên maf û azadiyên mirovan dûr dikeve. Pêşî, hêmanên ku ji normên bi gelemperî pejirandî yên tevgera exlaqî re xerîb in, di hişê mirovan de têne destnîşan kirin, paşê ev hêman girîngiyeke civakî ya zêde distînin da ku di dawiyê de di zagonsaziyê de cih bigirin. Bi vî awayî pêvajoyeke ku ji kontrolê derdikeve, ji bo berfirehkirina maf û azadiyên bingehîn ên mirovan mekanîzmayeke bêrawestan dide destpêkirin.

Wekî encamekê, komeke piçûk a mirovên ku “nasnameyek” hevpar parve dikin, dest pê dike ku têgihiştina xwe ya azadiyê li ser piraniyê ferz bike, ku dest bi şopandina rêberiya vê hindikahiyê dike. Di vî warî de, di qonaxa îroyîn de dema ku li ser îdeolojiya rojavayî tê sepandin, êdî gotina “demokrasiya lîberal” ne guncaw e. Ev îdeolojî ji holê rabûye û bûye tiştekî ku êdî nirxên gerdûnî yên mirovahiyê temsîl nake. Bi awayekî konvansiyonel, ev îdeolojiya rojavayî ya nû ji nû ve çêbûye dikare wekî “lîberalîzma post-demokratîk” were binavkirin.

Lewazbûna dîtbarî ya bingehên civaka rojavayî ne bi hînkirinên lîberalîzmê û ne bi prensîbên demokrasiyê ve girêdayî ye lê bi xirakirina nirxên wan ve girêdayî ye, bi dejenerekirina wan di nav propagandayeke gemar a mafên bingehîn ên mirovî yên “nû” de ye. Di encamê de, ev yek dibe sedema têkbirina îdeolojiya rojavayî, dema ku prensîba toleransê bibe berevajiyê xwe – “çanda betalkirinê”, dema ku mafên erênî yên li ser hindikahiyên etnîkî, olî, zayendî û yên wekî wan dibe sedema zilma van hindikahiyan li ser piraniyê, dema post-demokratîk sîstemeke ku tê de şeklê demokrasiyê herî girîng dibe lê naveroka wê kêm dibe.

Hilweşîna her dewletbûnê tam bi têkbirina îdeolojiya serdest dest pê dike. Li gorî vê yekê, îdeolojiya lîberal bi awayê ku ji aliyê rêberên nûjen ên Amerîka û Ewropayê ve ji bo armancên siyasî tê çandin û sepandin, divê di dawiyê de bibe sedema lawazbûna girîng a rola Rojava li ser asta cîhanê.

Dîroka me a pêncî salî daye îspatkirin em dikarin di warê siyaseta derve de serkeftineke berbiçav bi dest bixin û hewldanên hegemonyaya cîhanê pûç bikin.

Naveroka berê
Naveroka ya piştî vê

Lîberalîzma post-demokratîk

 

‘’Wexta ku demokrasiya lîberal a esas xwe dispêre çîna navîn, di lîstika herî mezin a demokrasiyê de li hemberî hêzên demokratîk bi ser dikeve û armanca wê ew e ku demokrasiyê pûç û nava wê vala bike. Burjûwaziya lîberal, demokratên lîberal di rewşa pêşketinên bi hêz ên demokratîk de dikarin weke baskekî çepgir bi awayekî erênî rabin. Ya divê haya mirov jê hebe jirêderketina çîna navîn e. Li dijî têkoşîna civakê ya demokratîkbûnê, kapîtalîzm di warê bikaranîna çîna navîn de têra xwe bûye xwedî tecrûbe û ezmûn.’’

Abdullah Ocalan

Dîroka lîberalîzmê tenê çend sedsal in lê di demeke kin de ev meyla felsefî, siyasî, aborî hêdî hêdî bû îdeolojiya serdest, di serî de li cîhana rojava, ramanên lîberalîzmê piştî Şerê Cîhanê yê Duyemîn, dema ku hewce bû ku nirxên gerdûnî, bi gîştî bipejirînin, bi hêviya ku ew ê bibin bingeheke xurt ji bo hevgirtina mirovî ya gerdûnî û rê li ber pevçûnên nû yên bixwîn vegerînin, piştî Şerê Cîhanê yê Duyemîn hêzeke bihêz wergirtin di pîvana gerdûnî de.

Lê di qonaxeke diyarkirî de, Rojava hêdî hêdî û mîna ku bi tesadufî ji gerdûnîbûna prensîbên bingehîn ên maf û azadiyên mirovan dûr dikeve. Pêşî, hêmanên ku ji normên bi gelemperî pejirandî yên tevgera exlaqî re xerîb in, di hişê mirovan de têne destnîşan kirin, paşê ev hêman girîngiyeke civakî ya zêde distînin da ku di dawiyê de di zagonsaziyê de cih bigirin. Bi vî awayî pêvajoyeke ku ji kontrolê derdikeve, ji bo berfirehkirina maf û azadiyên bingehîn ên mirovan mekanîzmayeke bêrawestan dide destpêkirin.

Wekî encamekê, komeke piçûk a mirovên ku “nasnameyek” hevpar parve dikin, dest pê dike ku têgihiştina xwe ya azadiyê li ser piraniyê ferz bike, ku dest bi şopandina rêberiya vê hindikahiyê dike. Di vî warî de, di qonaxa îroyîn de dema ku li ser îdeolojiya rojavayî tê sepandin, êdî gotina “demokrasiya lîberal” ne guncaw e. Ev îdeolojî ji holê rabûye û bûye tiştekî ku êdî nirxên gerdûnî yên mirovahiyê temsîl nake. Bi awayekî konvansiyonel, ev îdeolojiya rojavayî ya nû ji nû ve çêbûye dikare wekî “lîberalîzma post-demokratîk” were binavkirin.

Lewazbûna dîtbarî ya bingehên civaka rojavayî ne bi hînkirinên lîberalîzmê û ne bi prensîbên demokrasiyê ve girêdayî ye lê bi xirakirina nirxên wan ve girêdayî ye, bi dejenerekirina wan di nav propagandayeke gemar a mafên bingehîn ên mirovî yên “nû” de ye. Di encamê de, ev yek dibe sedema têkbirina îdeolojiya rojavayî, dema ku prensîba toleransê bibe berevajiyê xwe – “çanda betalkirinê”, dema ku mafên erênî yên li ser hindikahiyên etnîkî, olî, zayendî û yên wekî wan dibe sedema zilma van hindikahiyan li ser piraniyê, dema post-demokratîk sîstemeke ku tê de şeklê demokrasiyê herî girîng dibe lê naveroka wê kêm dibe.

Hilweşîna her dewletbûnê tam bi têkbirina îdeolojiya serdest dest pê dike. Li gorî vê yekê, îdeolojiya lîberal bi awayê ku ji aliyê rêberên nûjen ên Amerîka û Ewropayê ve ji bo armancên siyasî tê çandin û sepandin, divê di dawiyê de bibe sedema lawazbûna girîng a rola Rojava li ser asta cîhanê.

Dîroka me a pêncî salî daye îspatkirin em dikarin di warê siyaseta derve de serkeftineke berbiçav bi dest bixin û hewldanên hegemonyaya cîhanê pûç bikin.